رقص مرگ در آتش و دود

کم کم صدایش به گوش می رسد و در برخی مناطق نوجوانان و جوانان به استقبال او می آیند. این روزها شاید گاهی اوقات صدای انفجار مواد منفجره را در ساعات مختلف روز شنیده باشید. این اتفاق هر ساله با نزدیک شدن به چهاربانسوری رخ می دهد و بسیاری از نوجوانان و جوانان برای رهایی از هیجان و به خطر انداختن جان خود و دیگران به استفاده از مواد محترقه روی می آورند.

امسال، مانند سال ۱۴۰۱، حوادث مرگبار مربوط به مواد محترقه زودتر آغاز شد تا افزایش قربانیان انفجارهای محترقه را هشدار دهد. جمعه گذشته انفجار مرگبار مواد محترقه در ارومیه خانه ای را به کلی تخریب کرد. در این حادثه پس از انفجار مواد محترقه، خانه بر روی سر ساکنان آن که در حال تهیه نارنجک دستی با اکلیل و سرنگ بودند، فروریخت. با حضور آتش نشانی و هلال احمر، اولین ایمنی انجام شد و سپس عملیات جستجو و نجات آغاز شد.

در این حادثه مرگبار چهار پسر جوان جان خود را از دست دادند و دو نفر نیز به شدت مجروح شدند تا به شب چهاربان سوری مرگبارترین حادثه امسال ثبت شود. روز شنبه در اولین حادثه در تهران، یک پسر ۱۶ ساله در حین ساختن نارنجک در حیاط منزلش در منطقه محلاتی بر اثر انفجار یک نارنجک در دستش به شدت مجروح شد.

وی در این حادثه از ناحیه صورت، دست و پا دچار سوختگی شدید شد. در همین روز انفجار مواد محترقه در شهرستان بناب آذربایجان شرقی نیز حادثه ای را رقم زد. به گفته سخنگوی اورژانس آذربایجان شرقی، بر اثر انفجار مواد محترقه در بناب، دو نوجوان و یک جوان ۱۵ و ۲۶ ساله دچار سوختگی شدید شدند. وحید شادی نیا افزود: این حادثه در طبقه دوم یک ساختمان مسکونی در شهرک بناب رخ داد. پس از اعزام تیم های اورژانس این شهرستان به محل حادثه، مصدومان با اقدامات فوریت های پزشکی به بیمارستان امام خمینی بناب منتقل شدند. بر اساس اطلاعات موجود مواد محترقه باعث حادثه و تخریب بخشی از منزل شده است.

انفجار مرگبار مواد محترقه در فردیس

یکی از حوادث مرگبار امسال در فردیس کرج رخ داد. بعدازظهر شانزدهم آذر امسال بود که سکوت پنجشنبه فردیس با صدای انفجار و برخاستن دود شکسته شد. باشندگان ولسوالی شرقی خیام برای کمک به خانه ویران شده رفتند اما آنچه دیدند باور نکردنی بود. سه خانه به طور کامل تخریب شده و از ساکنان یکی از خانه ها اطلاعی در دست نیست. با حضور آتش نشانان مشخص شد اهالی یک خانه کاملا تخریب شده با استفاده از آن اقدام به تولید مواد محترقه برای فروش و کسب سود می کردند که ناگهان انفجاری قوی رخ داد و سه خانه تخریب شد. در این حادثه سه جوان کشته و تعدادی از اهالی زخمی شدند. در حین اطفای حریق، بخشی از مواد محترقه منفجر شد و سه آتش نشان مجروح شدند.

آمار چه می گوید؟
طبق آمار، هر سال بر تعداد کشته شدگان حوادث چهاربانسوری افزوده می شود و تعداد کشته شدگان آن شب باورنکردنی است. سال گذشته ۲۶ نفر بر اثر حوادث چهارشنبه سوری جان باختند که این رقم در طول سال ۱۴۰۰ تن و ۱۹ فوت بود. اگر آمار شش سال گذشته را مرور کنیم، کمترین آمار قربانیان مربوط به سال ۱۳۹۶ بوده و در دو سال کرونا این آمار تک رقمی بوده است. بر اساس آمار اورژانس و پزشکی قانونی ۷۹ درصد قربانیان چهاربان سوری مرد و ۲۱ درصد زن بودند.

با گذشت سالها مشخص شده است که کاربران همیشه قربانی نیستند و گاهی تماشاگران یا رهگذران مراسم قربانی شادی نادرست دیگران می شوند. آمارها حاکی از آن است که ۶۶ درصد کشته ها و مجروحان کاربر، ۳۳ درصد تماشاچیان و ناظران و ۱ درصد امدادگران هستند. این در حالی است که نگران کننده است که ۴۴ درصد از مجروحان بین ۶ تا ۱۸ سال سن دارند که بیشترین قربانیان چهاربانسوری را نوجوانان تشکیل می دهند. طبق آمار سال گذشته بیشترین حوادث در سه شهر تبریز، تهران و همدان رخ داده است.

رهگذر قربانی مواد محترقه شد
آبان ماه امسال صدای انفجار در یکی از خیابان های اجاره ای تهران توجه ساکنان محل را به خود جلب کرد. شاهدان حادثه هنگام رانندگی در خیابان ناگهان با انفجاری مواجه می شوند. با حضور پلیس و تیم امدادی مشخص شد که عابر پیاده به دلیل شدت جراحات وارده فوت کرده است. در بازرسی تکمیلی مشخص شد که مرد ۴۰ ساله حامل مواد محترقه بوده که ناگهان منفجر شده و عابر پیاده جان خود را از دست داده است.

اقدامات فوری برای نجات قربانیان
سوختگی یکی از مهم ترین عوارض حوادث چهارشنبه سوری است که آگاهی از اقدامات اضطراری می تواند در کاهش آسیب ها موثر باشد. حسن بایگی، کارشناس اورژانس می گوید: در صورت سوختن پوست و سپس ظاهر شدن تاول، از قیچی استفاده نکنید و تاول ها را نترکانید، تاول های ناشی از سوختگی شدید را فقط در مراکز درمانی و با تیغ های مخصوص تخلیه کنید. وی استفاده از یخ، خمیردندان، کره مایع و سیب زمینی یا هرگونه درمان خودسرانه را مورد انتقاد قرار داد و افزود: برای سوختگی های سطحی اولین قدم شستن محل سوختگی با آب خنک و سپس استفاده از پمادهای ضد سوختگی معتبر است.

این متخصص با اشاره به اینکه سوختگی یکی از شایع ترین حوادثی است که سلامتی افراد را تهدید می کند و یا در مواردی سلامت افراد را تهدید می کند، گفت: اگر ساختار پوست و میزان آسیب در هنگام سوختگی را بدانید می توانید آسیب های جدی پوستی را کاهش دهید. وی به اقدامات اصلی برای مقابله با سوختگی اشاره کرد و افزود: در ساعات اولیه سوختگی، توقف فرآیند سوختگی (مانند اطفاء حریق یا قطع برق)، خنک کردن پوست، خارج کردن لباس و زیورآلات از بدن. و در نهایت انتقال مصدومان به مراکز درمانی چهار عمل اصلی و مهم در سوختگی وجود دارد.

حسن بایگی در تشریح مهم ترین اقدامات برای فرد سوخته گفت: فردی که لباس و بدنش سوخته است اگر در حال دویدن یا راه رفتن است سریعا او را متوقف کرده و روی زمین بگذارید، از غلتیدن مصدوم بپرهیزید از زمین دوری کنید زیرا باعث می شود. آسیب به قسمت های سالم پوست استفاده از آب برای سوختگی در سه مورد ممنوع است.

مواردی که پوست در مقیاس وسیع آسیب دیده است، مواردی که بدن آسیب دیده کاهش شدید دما را تجربه کرده و سرد شدن بدن وضعیت را بدتر می کند و همچنین مواردی که سوختگی به سایر اعضا و وسایل شخصی آسیب رسانده است. مثلاً در تصادفات رانندگی که فردی تصادف می کند و در عین حال می سوزد و ممکن است دچار شکستگی شده باشد، اجازه نداریم پوست را با آب خنک کنیم.

وی درباره سوختگی و آتش سوزی بنزین هشدار داد: در مرحله اول اطفاء حریق مستقیماً روی محل آب نریزید زیرا باعث شعله ور شدن آتش می شود، در این مواقع باید مصدوم را به طور کامل در پتوی خیس بپوشانید. در حین انجام این عمل مراقب باشید و صورت و مجاری تنفسی مصدوم باز باشد) پس از خاموش شدن کامل آتش از آب برای خنک کردن پوست مصدوم استفاده کنید.

این کارشناس اورژانس با اشاره به اینکه فرد هنگام سوختگی باید راحت روی زمین بخوابد، تاکید کرد: اکسیژن کمتری در سطح زمین وجود دارد و این باعث می شود آتش با سرعت بیشتری خاموش شود. وی با بیان اینکه در سوختگی ها عدم استفاده از یخ و پماد نکته بسیار مهمی است، خاطرنشان کرد: روی سوختگی ها نباید به صورت تصادفی از پماد استفاده کرد و می توان محل سوختگی را با حوله و حوله های خنک پوشاند که باید مرتب تعویض شود. مجروحان به یک مرکز درمانی مجهز برای کاهش آسیب بیشتر مراجعه کنند.

چهارشنبه امن
روزهای پایانی سال از پرحادثه ترین روزهای آتش نشانان است و گاهی خودروهای امدادی آنها هدف نارنجک های دست ساز قرار می گیرد. سیدجلال ملکی سخنگوی سازمان آتش نشانی در گفت و گو با خبرنگار تپش در خصوص چگونگی گذراندن چهارشنبه شب امن می گوید: با توجه به زمان کوتاه تا پایان سال، شروع اقدامات بلندمدت جوابگو نیست. تنها با رعایت توصیه های ایمنی می توان یک شب آرام و امن را پشت سر گذاشت. متأسفانه چه در روزهای منتهی به پایان سال و چه در شب چهارشنبه سوری برخی افراد توصیه های ایمنی را رعایت نمی کنند و جان خود و اطرافیانشان را به خطر می اندازند.

به گفته وی، در کوتاه مدت والدین نقش اساسی در پیشگیری از حوادث چهارشنبه آخر سال دارند و باید کنترل بیشتری بر حرکات و ارتباط کودکان با دوستان داشته باشند. نوجوانان معمولاً مواد محترقه تولیدی یا خریداری شده را در انبارها و زیرزمین خانه ها نگهداری می کنند و هرگونه حرکت مشکوک در این مکان ها ممکن است نشان دهنده وجود این مواد خطرناک در خانه باشد.

متأسفانه انفجار حتی چند گرم آدامس و سرنگ می تواند خانه ها را ویران کند و باعث مرگ مردم شود. به گفته وی، چهارشنبه شب هرگز به آتشی که روشن نکرده اید نزدیک نشوید، زیرا ممکن است مواد منفجره در آن ریخته و خسارت وارد کند. به هیچ وجه نباید در کنار آتش غریبه ها بایستید و حتی الامکان تماشاگر مراسم نباشید، زیرا قطعات سنگ یا شیشه منفجر شده می تواند تا شعاع چند متری پخش شود و افراد را مجروح و قطع کند.

سخنگوی سازمان آتش نشانی به پرتاب ترقه به آسمان و بالن آرزوها اشاره کرد و گفت: گاهی افراد ترقه یا مواد قابل اشتعال را به آسمان پرتاب می کنند که باعث آتش سوزی در حیاط و سقف منازل می شود. ما چندین مورد از بادکنک های آرزو داشته ایم که چون به سمت بالا پرواز می کنند و کسی کنترلی روی آنها ندارد، می تواند روی درخت یا پشت بام خانه فرود بیاید و آتش ایجاد کند. ملکی افزود: در این شب و با شنیدن صدای سوختن مواد در و پنجره خانه را باز نگذارید و از بسته بودن پنجره ها مطمئن شوید تا خدای ناکرده مشکلی پیش بیاید. ملکی همچنین به دیگر حوادث روز چهارشنبه اشاره کرد و تاکید کرد: به هیچ عنوان نباید با لباس های بلند یا نایلونی از روی آتش پرید و اسپری به داخل آن انداخت. پس از انفجار، ذرات اسپری به صورت ترکش در همه جا پراکنده می شوند و در صورت برخورد به صورت یا بدن آسیب جدی وارد می کنند.

منبع: جام جم