دو روی سکه وبلاگ نویسی؛ جای خالی برای آموزش

وبلاگ نویس کیست؟

بر اساس آخرین آمار، تعداد پیش‌بینی‌شده کاربران شبکه‌های اجتماعی در جهان در سال ۲۰۲۳، ۴.۸۹ میلیارد نفر است که نسبت به سال قبل ۶.۵ درصد افزایش داشته است. به ناچار، این افراد به دلایل مختلفی از جمله سرگرمی، اطلاع از اخبار، سبک زندگی و غیره به اینفلوئنسرهای رسانه های اجتماعی نگاه می کنند.

اینفلوئنسرها (افراد با نفوذ) در شبکه های اجتماعی افرادی هستند که به لطف دانش و تخصص خود در یک موضوع خاص به شهرت می رسند. آنها مرتباً در مورد آن در صفحات رسانه های اجتماعی خود پست می گذارند و طرفداران زیادی دارند. اینفلوئنسر اینستاگرام، با تعریف ساده، یک کاربر اینستاگرام با تعداد فالوور زیاد، اعتماد قوی و نرخ تعامل بالا است.

قبل از ظهور شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام و در دوران اوج وبلاگ نویسی، “وبلاگرها” افرادی بودند که در مورد موضوعات مختلف در وبلاگ ها صحبت می کردند. اما این عنوان با ظهور اینستاگرام معنای دیگری پیدا کرد. در حال حاضر در ایران بلاگر به افرادی گفته می شود که در اکانت اینستاگرام خود فعالیت منظمی در زمینه های مختلف دارند.

اکثر این کاربران شهرت خود را از طریق تولید محتوای منظم یا تصادفی (با ویروسی شدن) به دست آوردند. این شهرت به آنها اعتبار و نفوذ می دهد. برندها در سرتاسر جهان از این تأثیر استفاده می کنند و از تأثیرگذاران برای تبلیغ محصولات خود کمک می گیرند.

تأثیرگذاران؛ دستیار دولت ها

در طول تاریخ، دولت ها از ابزارهای مختلفی از جمله رسانه ها برای رساندن پیام خود به مردم استفاده کرده اند. با ظهور رسانه های اجتماعی، دولت ها راه های جدیدی برای گسترش تبلیغات خود و تأثیرگذاری بر افکار عمومی پیدا کرده اند. یکی از این راه ها استفاده از اینفلوئنسرهای شبکه های اجتماعی است.

تأثیر اینفلوئنسرها، به ویژه وبلاگ نویسان، بر مردم به قدری مهم شده است که دولت ها نیز برای اهداف مختلف سیاسی، اجتماعی و فرهنگی از آنها کمک می خواهند.

در طول شیوع ویروس کرونا، دولت فنلاند از کمک تأثیرگذاران برای گسترش آگاهی در مورد این بیماری و تشویق مردم به ماندن در قرنطینه استفاده کرد. دولت فنلاند دریافت که بسیاری از جوانان اخبار خود را از طریق رسانه های اجتماعی بیشتر از سایر رسانه ها دریافت می کنند. بنابراین دولت شروع به همکاری با یک آژانس رسانه های اجتماعی با نفوذ به نام کردپینگ هلسینکیاو این کار را کرد

آژانس هلسینکی پیام‌های دولت در مورد ویروس کرونا را ویرایش کرد، آنها را در قالب‌های مناسب رسانه‌های اجتماعی ایجاد کرد و آنها را در صفحات رسانه‌های اجتماعی با ۱۵۰۰ تأثیرگذار به اشتراک گذاشت. طی این همکاری، اینفلوئنسرها موظف شدند اطلاعات موثق را به اشتراک بگذارند و از انتشار اخبار جعلی جلوگیری کنند.

نتایج نشان می‌دهد که اینفلوئنسرها سعی کردند پیام‌ها را با سبک خودشان تطبیق دهند و به جای تعهد به عبارات کمپین، دستورالعمل‌های کلی را به اشتراک گذاشتند و با مثال خود نشان دادند که چگونه در طول همه‌گیری رفتار کنند. مشارکت آنها در این کمپین به تأثیرگذاری بر هنجارهای اجتماعی در طول یک بحران کمک کرد، که هدف اصلی ارتباطات بهداشت عمومی بود.

تأثیرگذاران را در مبارزات سیاسی ردیابی می کند

شبکه های هماهنگ تأثیرگذاران رسانه های اجتماعی، به ویژه اینفلوئنسرهای کوچک با کمتر از ۱۰۰۰۰ دنبال کننده، دارایی قدرتمندی برای کمپین های سیاسی هستند. سازمان های حزبی از این حساب های مورد اعتماد برای تأثیرگذاری بر مردم، شکل دادن به گفتمان سیاسی و تصمیم گیری در آستانه انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا استفاده کرده اند.

محتوای اینفلوئنسرهای آمریکایی به دلیل واکنش شدید علیه اقدامات احتیاطی ویروس کرونا و اعتراضات پس از قتل جورج فلوید سیاسی شده است. ارزش تأثیرگذاران رسانه های اجتماعی از سوی کسانی که به دنبال شکل دادن به گفتمان سیاسی و تأثیرگذاری بر رأی دهندگان هستند، غافل نمانده است.

در طول انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا، هر دو کمپین بایدن و ترامپ از استراتژی های تبلیغاتی در رسانه های اجتماعی استفاده کردند. در حالی که ترامپ در حساب های رسانه های اجتماعی خود فعال و تأثیرگذار بود، بایدن اغلب از افراد مشهور و مهمانان تأثیرگذار برای تبلیغ کمک می گرفت.

بایدن که تیمش با شرکت اینفلوئنسر است بازاریابی روستایی با طیفی از تأثیرگذاران والدین و سبک زندگی، وبلاگ نویسان و افراد مشهور همکاری و مصاحبه کرد. دولت هند نیز از یک سیاست رسانه ای دولتی خسته کننده به سیاستی که سعی دارد جوانان امروزی را درگیر کند، حرکت کرده است.

یکی از بزرگترین مزایای استفاده از اینفلوئنسرها این است که آنها در شبکه های اجتماعی طرفداران زیادی دارند. این بدان معنی است که آنها می توانند مخاطبان بیشتری نسبت به منابع خبری سنتی داشته باشند.

مثلا #دوسر بازوی آبجو او بیش از ۱۰ میلیون دنبال کننده در اینستاگرام دارد. این به او بستری می دهد تا پیام دولت را به تعداد زیادی از مردم منتقل کند. همچنین به این معنی است که دولت محرک های اطلاعات اولیه مردم خود را بهتر می شناسد.

وبلاگ ها در ایران

مفهوم وبلاگ نویسی در شبکه های اجتماعی در ایران کمی با تعاریف جهانی متفاوت است. اینستاگرام فارسی به خصوص در سال های اخیر شاهد رشد چشمگیر وبلاگ نویسی بوده است. کاربرانی که اغلب یک شبه به لطف ویدیوهای صرفاً سرگرم کننده و محتوای غیر تخصصی خود که در صفحات اینستاگرام ویروسی می شوند مشهور می شوند و تعداد فالوورهای آنها به سرعت در حال افزایش است.

افراد فعال در رسانه‌های اجتماعی ظرفیت عظیمی برای کمک به دولت دارند، صرف‌نظر از محتوایی که تولید می‌کنند، بر اساس نفوذ مخاطب و محبوبیتشان در میان آنها. وبلاگ نویسان می توانند در شرایط بحرانی فرهنگی، اجتماعی، گردشگری و غیره به کمک دولت و نهادهای مختلف بیایند.

اگرچه حضور چهره های فعال در اینستاگرام می تواند اطلاعات در زمینه های مختلف و مشارکت مردم در امور مختلف کشور را تا حد زیادی بهبود بخشد، اما این فعالیت های بدون آموزش و چارچوب نیز می تواند آسیب هایی را به همراه داشته باشد.

در حادثه سیل سیستان و بلوچستان در اسفند ۱۴۰۲ حضور این افراد فعال در شبکه های اجتماعی در میان مردم مناطق سیل زده با پوشش سازمان هلال احمر با حاشیه هایی همراه بود. دو نفر از وبلاگ نویسان اینستاگرام که با لباس های هلال احمر برای اطلاع رسانی از وضعیت اسفبار مردم در مناطق سیل زده حضور داشتند، در این ویدئو با رنگ پوست کودکان شوخی کردند و ماموریت اصلی خود را فراموش کردند. چنین برخوردی و نشان دادن چهره کودکان در ویدئو بدون اجازه آنها واکنش های زیادی را در پی داشت.

برخی معتقدند وبلاگ نویسان به دلیل عدم تجربه و دانش حق حضور در مناطق بحرانی را ندارند. اما نکته مهم و قابل توجه این است که افرادی مانند وبلاگ نویسان که طرفدارانی در بین مردم دارند، می توانند با آموزش و آگاهی از نحوه تعامل با مردم مناطق بحران زده و ارائه اطلاعات در این زمینه، روند امداد رسانی را تسهیل کنند.

منبع: ایرنا