مدرک تحصیلی بهتر است یا شغل؟

نتایج کنکور ۱۴۰۲ و آمار انتخاب کنندگان این رشته حقیقتی عجیب را در برابر چشمان متخصصان و مردم قرار داد. در کنکور سراسری سال ۱۴۰۲ یک میلیون و ۶۰ هزار نفر حق انتخاب منطقه داشتند اما ۶۰۰ هزار نفر منطقه را انتخاب کردند. در مقابل ۶۷ هزار نفری که در کنکور سراسری شرکت نکردند در ۱۴۰۲ رشته بدون آزمون را انتخاب کردند که تنها ۱۷ درصد ظرفیت این گروه را پوشش می دهد و ۸۳ درصد ظرفیت خالی می ماند.

در این مقاله با این عنوان به دلایل علاقه مندی جوانان به حرفه آموزی به جای دانشگاه پرداختیم که در ادامه مشاهده می کنید:

چند سالی است که برخی از جوانان به گذر از سد کنکور و نشستن پشت صندلی دانشگاه فکر نمی کنند. افزایش روزافزون تعداد فارغ التحصیلان و تعداد فارغ التحصیلان بیکار و ناکافی بودن رشته های تحصیلی با نیازهای بازار کار باعث شده است که برخی از جوانان تحصیلات دانشگاهی را رها کرده و به حرفه آموزی روی بیاورند.

امیررضا از آن دسته جوانانی است که پس از فارغ التحصیلی و سربازی به حرفه آموزی رفت. او می گوید: «چند نفر از دوستانم با وجود مدرک لیسانس و فوق لیسانس نتوانستند شغل مناسبی پیدا کنند. متأسفانه بازار کار در برخی مناطق اشباع شده است و شرکت های بزرگ صنعتی یا تولیدی کارگران با مهارت های فنی را در اولویت قرار می دهند. بنابراین تصمیم گرفتم به جای دانشگاه به حرفه آموزی بروم. تعمیر گوشی موبایل را در یکی از کارگاه های صنعتی زیر نظر آموزش فنی و حرفه ای یاد گرفتم و از یک سال پیش این مغازه را اجاره کردم و شروع به کار کردم. درآمد خوبی دارم و فکر می کنم راه درستی را انتخاب کردم. تعمیر موبایل امروزه یکی از نیازهای اساسی مردم است و با تحصیلات دانشگاهی نمی توان آن را یاد گرفت.

سعید در رشته ریاضی فارغ التحصیل شد. او همچنین معتقد است بازار کار رشته هایی مانند ریاضی محدود است: «به دلیل علاقه زیادی که به ریاضی داشتم، آن را برای ادامه تحصیل انتخاب کردم. اما بعد از فارغ التحصیلی متاسفانه شغل مناسبی پیدا نکردم. تنها شغلی که پیشنهاد می کردند تدریس ریاضی بود و مراکز صنعتی هم تجربه کار می خواستند، اما یک جوان فارغ التحصیل کجا می تواند تجربه کار داشته باشد؟ یک سال بیکار بودم. البته چند نفر از همکلاسی هایم نتوانستند کار پیدا کنند. من مدتی است که دوره های برنامه نویسی کامپیوتر را می گذرانم و می خواهم برنامه ای بنویسم و ​​به شرکت ها بفروشم. من معتقدم در کنار تحصیلات دانشگاهی باید به دانشجویان فرصت داد تا آموزش علمی خود را به صورت عملی تجربه کنند.»

در آبان ماه امسال رئیس خیرین مدرسه ساز کشور اعلام کرد که دیگر نیازی به ساخت دبیرستان نداریم. بهتر است دانش آموزان در کارخانه ها سرکارگر شوند. ناصر هوکلی با بیان اینکه دغدغه ما توسعه و ساخت هنرستان است، افزود: باید به دانش آموزان مهارت بیاموزیم. کشورهای مترقی در سراسر جهان به سمت آموزش مهارتی حرکت کرده اند، در حالی که در اینجا هنوز ۶۰ درصد دبیرستان و کمتر از ۴۰ درصد هنرستان داریم. برخی از کشورهای صنعتی چندین سال است که دوره های آموزشی را برای تربیت نیروی کار ماهر برگزار کرده اند. آلمان یکی از کشورهایی است که دوره های آموزشی را با تلفیقی از آموزش های عملی و تئوری برای تربیت افراد متخصص در هر حرفه ای برگزار می کند. این دوره ها رایگان بوده و تعداد زیادی از کارآموزان پس از گذراندن موفقیت آمیز این دوره ها به طور مستقیم توسط شرکت آموزشی استخدام می شوند.

در ایران، سازمان فنی و حرفه ای به عنوان یکی از سازمان های اصلی تربیت نیروی ماهر، با برگزاری دوره های آموزشی و توسعه ای در مراکز نزدیک به کارگاه ها، در جهت علاقه مندی جوانان به یادگیری فناوری و حرفه گام برداشته است.

مهرداد عظیمی، رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور با تاکید بر اینکه امروزه یکی از مسائل و مطالبات اصلی و جدی برای احقاق حقوق جوانان به ویژه جوانان تحصیلکرده بحث اشتغال است، می گوید: اگرچه تصمیمات اتخاذ شده است. و راه های انجام شده تاکنون دستاوردهایی دارد اما فقط توجه است به دلیل نداشتن مهارت فضای کسب و کار برای جوانانی که به دلیل تحصیلات ترم و دانشگاه فارغ التحصیل می شوند مهیا نیست. وقتی به بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و صنعتی کشور می‌رویم، از ما کارگر واجد شرایط می‌خواهند. یعنی کشور نیاز به نیروی انسانی دارد اما همه جا می گویند یکی از بحران های اصلی کشور بحران بیکاری است. این تناقض ناشی از عدم توجه به مقوله مهم مهارت است. سوال بعدی زندگی فردی است. امروز عصر تکنولوژی است و کشور نیازمند توجه و تمرکز بر آموزش های مهارتی است. این نقطه کلیدی است که می توانیم بسیاری از مشکلات شغلی و مهارتی را حل کنیم.”

وی درباره تاکید رئیس جمهور بر مهارت آموزی گفت: در آخرین جلسه رئیس جمهور با شورای عالی اشتغال که بحث کاهش نرخ بیکاری مطرح شد و همه وزرا گزارش دادند، نکته مهمی را مطرح کردند و گفتند صحبت کردید. در مورد همه مشکلات به جز موضوع مهارت. «مهارت می تواند بسیاری از مشکلات کشور از جمله اشتغال را حل کند.

رئیس سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بر اولویت مهارت آموزی تاکید کرد و گفت: آمارها نشان می دهد در سال های اخیر تعداد پذیرش دانشگاه ها کاهش چشمگیری داشته است. یعنی این نوع آموزش موثر نیست و جوانان از آن فاصله می گیرند. حالا باید چه کار کنیم؟ به نظر ما، دو وزارتخانه اصلی در این زمینه، یعنی. وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش به جای توسعه زیرساخت ها و سرمایه گذاری در این زمینه و کادرسازی باید از زیرساخت ها و ظرفیت های سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور بهره ببرند. ما ظرفیت عظیمی داریم. در حال حاضر ۶۵۸ مرکز آموزشی دولتی در کشور داریم که ۵۰۰۰ مربی در این بخش مشغول به کار هستند.

همچنین با توجه به تاکید مسئولان بر توجه ویژه به بخش خصوصی، امروز بیش از ۲۱ هزار آموزشکده فنی و حرفه ای آزاد در حال فعالیت هستند و ۳۰ هزار مربی در این بخش فعال هستند. لذا از همه دعوت می کنیم تا پای کار بیایند و از این زیرساخت ها استفاده کنند. ما از هر دو وزارت علوم و آموزش و پرورش می خواهیم که دروسی را که برای رشته مناسب است به عنوان واحد تحصیلی بپذیرند زیرا انگیزه ایجاد می کند.

مهارت های حرفه ای و ارزیابی

سازمان آموزش فنی و حرفه ای دو ماموریت مهم دارد. اولی آموزش مهارتی و دومی ارزیابی حرفه ای. این دو بخش در این دولت نسبت به مدت مشابه در دولت های قبلی بیش از ۵۰ درصد رشد داشته اند. اقبال روز به روز در حال افزایش است و این برای آینده نویدبخش است.» یک مهندس بزرگ این را می گوید و ادامه می دهد: سرمایه انسانی مهم ترین سرمایه در هر دولت و اداره ای است. این سرمایه باید در مسیر درست هدایت شود. یعنی زمانی سیاست کشور توسعه مراکز آموزش رسمی بود و مدارس دولتی، رایگان و غیرانتفاعی روز به روز در حال افزایش بودند، اما امروزه بر اساس نیاز کشور و مطابق با تحقیقات جهانی، ما باید به مهارت ها توجه کنیم. ما این ظرفیت را داریم و کارنامه موفقی در این زمینه داریم. سازمان آموزش فنی و حرفه ای یک سازمان ریشه دار و جهانی است و اسناد آن نیز قابل اعتماد است. خوشبختانه امروزه از دوره های مراکز آموزش فنی و حرفه ای استقبال بسیار خوبی می شود. یکی از راهبردهای جدی ما توسعه مراکز نزدیک به کارگاه هاست. یعنی آموزش را به صورت کارگاهی در قالب واحد آموزشی در صنایع ایجاد می کنیم و همه اینها به درخواست خود صنایع است.

امروز بیش از ۳۵۰۰ مرکز خدمات در کشور داریم. در ۶ ماه گذشته با صنایع مختلف از جمله دو شرکت بزرگ خودروسازی کشور و یکی از شرکت‌های بزرگ خودروسازی دیزلی قراردادهای آموزشی بسته و واحدهای آموزشی افتتاح کرده‌ایم. بند ثابت همه این تفاهم نامه ها، آموزش مهارتی نیروهای موجود و ارزیابی صلاحیت آنها به همراه بحث تامین نیروی انسانی و آزمون های جذب از مسیرهای فنی و حرفه ای است. این می تواند به شرکت های مختلف کمک کند تا نیروی انسانی مورد نیاز خود را از طریق ما تامین کنند. قدرتی که معرفی می کنیم مهارت های آموخته شده است و نیازی به آموزش ثانویه ندارد. ضمناً آزمون های فنی و حرفه ای ۲۵ درصد کتبی و ۷۵ درصد عملی است و افرادی که در این آزمون ها موفق می شوند باید کارگران ماهر باشند.

منبع: روزنامه ایران