امام خمینی (ره) چگونه از انحلال ارتش جلوگیری کردند؟

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ارتش جمهوری اسلامی ایران شرایط جدیدی را تجربه کرد که در آن باید از مرزها و امنیت کشور مطابق با ارزش‌های جامعه اسلامی و در کنار مردم محافظت می‌کرد.

در این میان بدنه اصلی ارتش همچنان نیازمند تحول و توسعه بود تا خدمات این نیروی مقتدر در چارچوب اهداف نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران قرار گیرد و منشأ برکت برای جمهوری اسلامی ایران باشد. اما در آن زمان عده ای به بقای ارتش با خاستگاه آن خوشبین نبودند، اما بودند افراد تأثیرگذاری که بر تداوم حضور ارتش جمهوری اسلامی ایران در هویت و مأموریت جدید خود در یک کشور اصرار داشتند. راه خدمت به میهن اسلامی در این شرایط پیچیده، «بقا یا انحلال ارتش» یکی از بحث برانگیزترین موضوعات در چند ماه اول پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود.

برخی از گروه های سیاسی با برپایی تظاهرات مختلف به دنبال انحلال ارتش بودند. اما امام خمینی، مردم و برخی تشکل های سیاسی بر تطهیر و بقای ارتش تاکید داشتند. در آن روزها موضوع «ارتش» با حوادثی چون اغتشاشات گنبد، حوادث کردستان، ناآرامی های خوزستان و سیستان و بلوچستان و تجاوزات به مرزهای عراق همراه بود. ستاد ارتش در ۲ بهمن ۱۳۹۶ به نمایندگان دولت موقت واگذار شد و تا زمان انتخاب فرماندهان نیروها و یگان های نظامی، معاونان آنها وظایف را بر عهده گرفتند.

همچنین در همان روز سرلشکر کرانی از سوی مهندس بازرگان به سمت رئیس ستاد کل ارتش منصوب شد. یک قرن بعد با اسکورت نیروهای پلیس مسلح کمیته انقلاب به ستاد ارتش رفت و سمت خود را گرفت. او در شرایطی به پست خود رفت که در اماکن و ساختمان های ارتش به جز حدود ۵۰ جوان مسلح کسی نبود و اکثر تلفن های آن ساختمان ها خاموش بود. اما در روزهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی، برخی از نیروهای ارتش نقش موثری در دفع شر برخی از گروه های ضد انقلاب داشتند.

در این رابطه باید به درگیری با پارتیزان های وفادار در گنبد اشاره کرد. حضور داوطلبانه این نیروها باعث می شود که ضد انقلاب «ارتش ضد مردمی» و انحلال آن را زیر سوال ببرد. در این شرایط بحرانی کشور برخی گروه های سیاسی بر این درخواست پافشاری کردند. به عنوان مثال، «حزب مارکسیست لنینیست شفق سوره» طی بیانیه ای با اشاره به سرنگونی رژیم شاه، حضور ارتش مزدور رژیم شاه در کشور را یادآور شد و تاکید کرد که تا زمانی که این ارتش از بین نرود، ما همچنان به پیروزی کامل نرسیده است.

سازمان مجاهدین خلق همچنین خواهان انحلال کامل ارتش و ایجاد ارتش مردمی متشکل از سربازان و نیروهای مبارز مردمی است که فرماندهان آن از طریق انتخابات مشخص می شوند.

امام خمینی (ره) در برخورد با این گروه ها مخالفت خود را با انحلال ارتش اعلام کردند و در بیانیه ای فرمودند: «ما به ارتش نیاز داریم، به ارتش احترام می گذاریم. ما به طبقه جوان ارتش، افسران جوان ارتش احترام می گذاریم… ما به همه سطوح حکومت احترام می گذاریم. اگر در میان آنها یکی دو نفر مفسد پیدا شد، مفسد باید برود، تطهیر صورت گیرد. اما دولت به یک سیستم نیاز دارد…»

وی همچنین در گفت‌وگو با جمعی از دانشگاهیان در ۲۷ بهمن ۵۷ در مدرسه علوی گفت: «الان آقا نمی‌توانیم بگوییم ارتش باید برود… ما این ارتش را یک شکل نگه می‌داریم. لایه اول را بردارید. طبقات اول از جنرال ها به بالا می روند. و سپس به این طبقات پایین سازمان دهی کنید. بعد برویم مردم را ببینیم، اگر فردی ناتوان است، او را حذف می کنیم…»

در همین رابطه سرلشکر کرانی رئیس ستاد کل ارتش طی تماسی اعلام کرد: بسیاری از فرماندهان ارتش… عزل یا بازنشسته شدند… تحقیقات در خصوص پاکسازی ارتش ادامه دارد. ستاد کل ارتش ملی نیز در اطلاعیه‌ای اعلام کرد: انواع انتصاب‌ها در ستاد فرماندهان و روسای یگان‌ها و سازمان‌های ارتش پس از بررسی‌های کامل صورت می‌گیرد و کارکنان ارتش باید با رعایت سلسله مراتب اداری آن را دنبال کنند. ”

ابراهیم یزدی معاون امور انقلابی نخست وزیر نیز اعلام کرد: وی با انحلال ارتش در شرایط فعلی مخالف است و بر حفظ شکل فعلی ارتش تاکید کرد. باید برنامه هایی برای ایجاد انقلاب فرهنگی در ارتش ایجاد شود. (۷) امام خمینی (ره) به عنوان بزرگترین حامی ارتش نقشه شوم دشمنان انقلاب را خنثی کرد و در پیامی به تاریخ ۲۶ فروردین ۱۳۵۸ بر حفظ ارتش تاکید و دستوری تاریخی و مهم برای وحدت صادر کرد. یکپارچگی و اتحاد ارتش گفتند و ۹ فروردین را روز ارتش نامیدند.

منبع: همشهری آنلاین