برند گردوی تویسرکان شهرت جهانی دارد

مرغوبیت و کیفیت گردوی تویسرکان موجب شده برند گردوی این شهرستان شهرت جهانی داشته باشد و سازمان مالکیت معنوی (WIPO) این محصول را در فهرست جهانی ثبت کند.

باغداران تولید این طلای سبز در تویسرکان هر ساله در زمان برداشت گردو به علت نبود صنایع تبدیلی و صنایع بسته بندی مناسب ناچار هستند که طلای سبز خود را با ارزش‌افزوده کمتر خام‌فروشی کنند و در این بین سود حاصل از رنج گردوکاران به جیب دلالان و واسطه‌های فروش برود.

در کنار آن عرضه گردوهای چینی و خارجی به نام برند تویسرکان دردی است که دل گردوکاران این دیار را آزرده می‌کند چراکه گردوهای خارجی تهدیدی برای اقتصاد این شهر به عنوان قطب تولید طلای سبز شده‌ است.

اسمعلی افشاری ۷۰ ساله، دبیر بازنشسته آموزش و پرورش، کارشناس ادبیات فارسی یکی از تولیدکنندگان نمونه گردوی شهرستان تویسرکان بوده که اظهار کرد: متأسفانه مخلوط شدن گردوی تویسرکان با سایر گردوهای تولید شده مناطق و یا کشورهای دیگر برای گردوکاران تویسرکانی مشکل پیش آورده و به اقتصاد گردوی تویسرکان ضربه می‌زند.

وی با بیان اینکه قبلاً گردوی تویسرکان به کشورهای عربی و کشورهایی نظیر آلمان و ترکیه صادر می‌شد و بازار خوبی داشت، افزود: در حال حاضر کشور ایران در بحث گردو واردکننده شده و از کشورهای دیگری چون شیلی و حتی چین گردو وارد می‌کند و در بسیاری از موارد این گردوی وارداتی به عنوان مغز گردوی تویسرکان در بازار به فروش می‌رسد که این‌امر به برند گردوی تویسرکان آسیب می‌زند.

افشاری با اشاره به اینکه در حال حاضر مناطق مختلفی از کشور از جمله شمال، کرمان، سمنان و بوانات شیراز هم از تولید بالای گردو برخوردار هستند، خاطرنشان کرد: در بسیاری از استان‌ها و شهرهای دیگر گاهی مشاهده می‌شود که گردوی تولیدشده سایر استان‌ها هم به نام گردوی تویسرکان در حال عرضه و فروش به مشتری است که همه این‌موارد قابل تأمل بوده و برای جلوگیری از آسیب به برند گردوی تویسرکان مسئولان امر باید چاره‌اندیشی کنند.

افشاری تصریح کرد: حدود ۱۰ سال پیش مغز گردوی درجه یک تویسرکان به کشورهای اروپایی و مغز گردوی درجه دو تویسرکان به کشورهای عربی چون امارات و قطر صادر می‌شد اما متأسفانه در سال‌های اخیر کشور ترکیه‌ در تولید مغز گردو گوی سبقت را از کشور ما ربوده است.

وی تصریح کرد: حدود ۱۰ سال پیش مغز گردوی درجه یک تویسرکان به کشورهای اروپایی و مغز گردوی درجه دو تویسرکان به کشورهای عربی چون امارات و قطر صادر می‌شد اما متأسفانه در سال‌های اخیر کشور ترکیه‌ در تولید مغز گردو گوی سبقت را از کشور ما ربوده است.

افشاری یادآور شد: در حال حاضر شخصی که در کشور ایران در زمینه پیوند و اصلاح نژاد گردو آموزش می‌دهد یک پروفسور اصالتاً ترکیه‌ای به نام ایلماز دنیزلی بوده که کارهای تحقیقاتی خود را در ترکیه انجام می‌دهد و به واسطه همین کشور ترکیه در احداث باغ گردو از کشور ما پیشی گرفته است.

ارزش‌افزوده فروش گردو تویسرکان در جیب دلالان و واسطه‌ها

وی با تأکید بر اینکه دیگر از صادرات گردوی کشور ایران چندان استقبال نمی‌شود در حالیکه حدود ۱۰ یا ۱۵ سال پیش صادرات گردوی کشور به ویژه تویسرکان به سایر کشورها بسیار عالی بود، گفت: وجود دلالان و واسطه‌ها برای فروش محصول گردوی باغداران موجب شده که تولید و پرورش گردو برای باغدار ارزش‌افزوده چندانی نداشته باشد و بیشتر به جیب دلالان و واسطه‌ها برود و باغداران گردو رغبت چندانی برای ادامه کار نداشته باشند.

این باغدار برتر گردو یادآور شد: بازار کل تولیدات در کشاورزی کشور همواره اینگونه بوده و کشاورز مستقیم‌ نمی‌تواند محصول خود را به دست مصرف‌کننده برساند و باید محصول تولیدشده چند دست بین واسطه‌ها بچرخد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر کشورهای دیگر به صورت علمی در بحث تولید کار کرده‌اند و در زمینه گردو به موارد صنعت بسته‌بندی و صنایع فرآوری آن توجه ویژه‌ای می‌شود، تصریح کرد: در کشورهای عربی گردو را از کشور چین که مغز گردوی آن دارای کیفیت خوبی هم نیست، خریداری و در جعبه‌هایی کاملاً شکیل و فانتزی و لوکس بسته‌بندی‌ و مجدد به بازار عرضه می‌کنند که این بسته‌بندی‌ها موجب شده محصول بی‌کیفیت  گردو ی چین با صنعت بسته‌بندی کشورهای عربی مشتریان بسیار بالایی داشته باشد.

ضرورت توجه به ایجاد صنایع تبدیلی و بسته‌بندی گردو در تویسرکان

وی خاطرنشان کرد: طعم فوق‌العاده، روغن و سفیدی مغز و کیفیت عالی گردوی تویسرکان باعث شده سازمان مالکیت معنوی(WIPO) آن را در فهرست جهانی ثبت کند که باید از این ظرفیت مهم برای شهرستان استفاده کرده و در کنار تولید باکیفیت گردو، نسبت به ایجاد صنایع تبدیلی و نیز صنعت بسته‌بندی این‌محصول برای صادرات با جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در این حوزه توسط مسئولان توجه ویژه شود.

نبود دستگاه مناسب برای مغز کردن سالم گردو

افشاری با بیان اینکه باغداران گردو برای فروش مغز گردوی خود با مشکل مواجه‌ هستند، مطرح کرد: متأسفانه دستگاه مناسبی برای مغز کردن گردو و به صورت سالم بیرون آوردن مغز گردو از پوست  وجود ندارد و همین امر موجب بالا بودن خُرد و ضایع شدن مغز گردو در هنگام مغز کردن آن شده است.

وی اظهار کرد: برای سالم بیرون آوردن مغز گردو از پوست بسیاری از دلالان گردو پس از خریداری گردو از باغدار قبل از شکستن و مغز کردن حدود یک‌شب تا دو روز قبل گردو را خیس می‌کنند تا موقع شکستن مغز آن سالم از پوست خارج شود و این کار اشتباه آنها موجب شده که مغز گردو شفافیت خود را از دست داده و در برابر هوا کدر شود و مهمتر از آن ضمن از دست رفتن خاصیت غذایی آن، این اقدام آنها بر سر قیمت بازار گردو می زند.

قیمت هر کیلو مغز گردو بین ۲۰۰ تا ۲۶۰ هزار تومان

افشاری در ادامه خشکسالی و کم‌آبی، نبود صنایع بسته‌بندی و صنایع تبدیلی و فرآوری قابل قبول، وجود واسطه‌ها و دلالان و آفت درختان گردو از جمله کرم خراط را از جمله مشکلات گردوکاران تویسرکانی دانست و بیان کرد: موارد مشکلات را چندین بار از طریق انجمن گردو تویسرکان پیگیر بوده‌ایم اما تاکنون این پیگیری‌ها به هیچ نتیجه‌ای نرسیده‌ است.

وی خاطرنشان کرد: قیمت گردوی تولید شده امسال هنوز مشخص نشده اما در حال حاضر مغز گردو هر کیلو بین ۲۰۰ تا ۲۶۰ تومان به فروش می‌رسد ضمن اینکه سال گذشته هر کیلو گردوی معمولی بین ۷۰  تا ۱۱۰ هزار تومان و گردوی خوب ۱۲۰ تا ۱۳۰ هزار تومان هم به فروش رفت.

هزینه بالای پیوند زدن در سرشاخه‌کاری درختان گردو

وی همچنین با اشاره به قیمت بالای پیوند زدن در بحث سرشاخه‌کاری یادآور شد: متأسفانه هزینه پیوند زدن در سرشاخه‌کاری درختان گردو بالا بوده و برخی از باغداران به علت هزینه بالای پیوند سرشاخه‌کاری درختان گردو استقبال چندانی از این امر ندارند که کاهش قیمت هزینه پیوند از نقش مؤثری در استقبال کشاورزان از این طرح برخوردار خواهد بود.

این تولیدکننده نمونه گردو در ادامه در رابطه با درختان گردو با ژنتیک چندلر آمریکایی اظهار کرد: در کرزان در ایستگاه تحقیقات گردو نیز از این ژنتیک استفاده شده که کار خوبی بوده و معمولاً ۲۵ روز دیرتر در بهار سبز می‌شود و دیرتر میوه می‌دهد که این امر از نقش مؤثری در جلوگیری از سرمازدگی باغ گردو برخوردار خواهد بود.

وی با بیان اینکه این نوع گردو سبک است و مغز گردوی سفیدی دارد، گفت: یکی از مشکلات این نوع از ژنتیک چندلر آمریکایی سبک بودن آن است به طوریکه هر دانه گردوی چندلر ۱۰ تا ۱۱ گرم بوده اما گردوهای بومی کشور هر دانه ۱۲ تا ۱۴ گرم است در واقع هر ۱۰۰۰ عدد گردوی چندلر حدود ۱۰ کیلو و ۵۰۰ گرم مغز دارد.

افشاری یادآور شد: طی صحبت‌هایی که با یک استاد دانشگاه فعال در این عرصه داشته‌ام، وی بیان کرد که سعی بر آن دارند که کیفیت این نوع از گردو را با تغذیه بهتر کنند.

وی در ادامه با اشاره به تعاونی گردوکاران شهرستان تویسرکان خاطرنشان کرد: تعاونی گردوکاران در شهرستان فعالیت دارد اما فعالیت آن در رابطه با بازاریابی گردو، اصلاح قیمت، حذف واسطه‌ها و … چندان کارآیی ندارد و بیشتر در زمینه سهمیه نهاده، کودشیمیایی و عضویت گردوکاران شهرستان در این تعاونی است.

ضرورت تبلیغات هر چه بیشتر در رابطه با برند گردوی تویسرکان

وی با بیان اینکه در بحث برند گردوی تویسرکان کم کار شده است، اعلام کرد: با برند شدن یک محصول باید برای شناخته شدن آن تبلیغات و اطلاع‌رسانی وسیعی انجام شود که در رابطه با برند گردوی تویسرکان این اقدامات چندان چشمگیر نبوده است.

وی با اشاره به اینکه پوست چوبی گردو به عنوان ماده‌ای اولیه برای پولیش و تمیز کردن فلزات نرم، پلاستیک‌ها، چوب و سنگ کاربرد دارد و در تصفیه فاضلاب و جداسازی فلزات سنگین از آب به صورت مستقیم قابل استفاده است، گفت: علاوه بر فروش گردو، مغز گردو را به صورت فله‌ای به فروش می‌رساندیم.

این تولیدکننده گردو ادامه داد: از پوست سبز گردو برای مرکب و صنعت فرش دستباف برای رنگرزی استفاده می‌شود، البته در سال‌های اخیر کاربرد آن در این‌ مصارف به واسطه وجود رنگ‌های شیمیایی کمتر شده است.

این تولیدکننده گردو ادامه داد: از پوست سبز گردو برای مرکب و صنعت فرش دستباف برای رنگرزی استفاده می‌شود، البته در سال‌های اخیر کاربرد آن در این‌ مصارف به واسطه وجود رنگ‌های شیمیایی کمتر شده است.

خشکسالی بسیاری از باغات گردو کرزان را از بین برده است

این گردوکار نمونه با بیان اینکه متأسفانه خشکسالی‌های سال‌های اخیر بسیاری از باغات روستای کرزان تویسرکان را از بین برده و بیشتر اهالی کرزان به علت خشکسالی باغ خود را رها کرده‌اند، افزود: در حال حاضر بنده به علت دارا بودن حلقه چاه کشاورزی و نیز مکانیزه بودن صددرصدی سیستم آبیاری باغ خود با مشکل کمتری در کشاورزی روستای کرزان مواجه هستم.

افشاری در ادامه اظهار کرد: هر ساله محصول گردوی خود را از طریق واسطه‌ها به فروش می‌رسانم و بخشی از محصول را هم به صورت مغز شده به بازار عرضه می‌کنم.

وی با بیان اینکه در سال ۱۳۸۰ در اراضی روستای کرزان باغ خود را احداث کرده‌ام، افزود: مجموعه محدوده اراضی کشاورزی بنده ۱۶ هکتار بوده که پنج هکتار آن به باغات سیب، بادام و گردو اختصاص دارد.

افشاری مساحت باغ گردوی خود را دو هکتار شامل ۱۵۰ تا ۱۶۰ اصله درخت گردو برشمرد و ادامه داد: علاوه بر آن دارای نهال‌های هفت، هشت ساله گردو هم هستم که هنوز به مرحله باردهی نرسیده‌اند.

وی خاطرنشان کرد: سالیانه به طور متوسط پنج تا شش تن محصول گردو از این مساحت برداشت می‌شود که البته در برخی از سال‌ها با درنظر گرفتن سرمازدگی، تگرگ و خشکسالی این میزان برداشت محصول نهایت به ۴.۵ تن کاهش دارد.

افشاری با اشاره به برداشت پنج تن محصول گردو از باغ خود در سال گذشته گفت: در فصل برداشت محصول ۳۰ تا ۴۰ نفر برای برداشت محصول در مجموعه باغ میوه بنده اشتغال دارند که از این تعداد هفت تا هشت نفر به برداشت محصول گردو اختصاص دارد اما در سایر فصول با همکاری سه تا چهار نفر رسیدگی به امورات باغ را انجام می‌دهیم.

این باغدار گردو نمونه تویسرکانی خاطرنشان کرد: بیشتر درختان گردوی باغ بنده از نوع چندلر هستند که این نوع از رقم گردو(چندلر) نهال آن برای نخستین‌بار در کالیفرنیا پرورش داده شده و نام خود را از نام ویلیام چندلر، کارشناس و محقق میوه‌جات گرفته است.

وی با بیان اینکه پدرم کشاورز بود و به کشت و پرورش گردو اشتغال داشت، مطرح کرد: همین امر موجب شد که بنده هم به کشاورزی و باغداری علاقه داشته باشم و با وجود آن که دبیر آموزش و پرورش بودم به کشاورزی و باغداری هم اشتغال داشتم.

افشاری ادامه داد: در زمان احداث باغ خود در سال ۱۳۸۰ از ژنوتیپ‌های خوب گردو و ارقامی از گردو که نژاد خوبی دارند، در خزانه کشت و پس از آن به باغ خود انتقال دادم که این نهال‌ها در حال حاضر به ثمر رسیده‌اند و هر ساله محصول خوبی از آن برداشت می‌شود.

وی با بیان اینکه در زمان احداث باغ خود با نقشه نسبت به احداث باغ اقدام کرده‌ام و در کشت و غرس نهال‌ها فاصله لازم بین درختان کاملاً رعایت شده است، یادآور شد: علاوه بر اینکه باغ دارای نقشه و فاصله بین درختان رعایت شده، آیتم‌های دیگری چون سند تک برگ باغ، کل گیری، مدرک تحصیلی، اطلاعات به روز در کشاورزی و شرکت در کلاس‌های ترویجی و مکانیزه بودن صددرصدی سیستم آبیاری باغم در نمونه و برتر شدن بنده به عنوان گردو کار نمونه از نقش مؤثری برخوردار بوده است.

افشاری در ادامه با اشاره به اهمیت تغذیه باغ گردو از ریزمغذی‌ها یادآور شد: کود دامی چندان تغذیه خوبی برای درختان نبوده و تنها خاک را آماده و اصلاح می‌کند اما کودهای ریزمغذی مانند پتاس، سوپرفسفات و کودهای محلول در تغذیه باغ گردو و در کیفیت پر کردن و سفیدی مغز گردو و وزن آن مؤثر است که در تغذیه باغ گردوی خود به این موارد توجه ویژه‌ای داشته‌ام.

پیش‌بینی برداشت ۱۷ هزار تن گردو از باغات تویسرکان

مدیر اداره جهادکشاورزی شهرستان تویسرکان هم از پیش بینی برداشت ۱۷ هزار تن گردو از سطح باغات این شهرستان خبر داد و اظهار کرد: سطح باغات گردوی این شهرستان ۶۰۰۰ هکتار بوده که از این میزان، ۵۵۰۰ هکتار بارور و ۵۰۰ هکتار به صورت نهال هستند.

مسعود اکبری با بیان اینکه از ۶۰۰۰ بهره‌بردار باغبانی این شهرستان ۵۳۰۰ نفر به بحث بهره‌بردار گردو اختصاص دارد، تصریح کرد: یکی از اساسی‌ترین مشکلات گردوی شهرستان تویسرکان نبود بسته‌بندی خاص و مناسب است که معمولاً موجب شده گردوی تولید شده شهرستان به صورت سنتی و گونی و جعبه‌های پنج تا ۱۰ کیلویی بسته‌بندی شوند.

بسته‌بندی مناسب برای گردو تویسرکان وجود ندارد

اکبری یادآور شد: به علت اینکه گردوی تویسرکان اغلب از نوع بومی بوده و از نظر سایز و شکل و ویژگی میوه‌های گردو متفاوت هستند، یک دستگاه سورت که بتوان روی یک‌ سایز خاص تنظیم شود، وجود ندارد و این امر موجب شده بسته‌بندی مناسب برای گردوی شهرستان وجود نداشته باشد و ارزش‌افزوده خوبی عاید باغداران شهرستان نشود.

وی یادآور شد: به علت اینکه گردوی تویسرکان اغلب از نوع بومی بوده و از نظر سایز و شکل و ویژگی میوه‌های گردو متفاوت هستند، یک دستگاه سورت که بتوان روی یک‌ سایز خاص تنظیم شود، وجود ندارد و این امر موجب شده بسته‌بندی مناسب برای گردوی شهرستان وجود نداشته باشد و ارزش‌افزوده خوبی عاید باغداران شهرستان نشود.

ثبت جهانی گردوی تویسرکان منتظر حضور نمایندگان فائو است

وی با بیان اینکه در حال حاضر گردوی شهرستان تویسرکان ثبت(وای پو) شده است، خاطرنشان کرد: ثبت جهانی گردوی شهرستان نیز در حال انجام است و قرار بر آن بود تا شهریورماه امسال نمایندگان فائو به تویسرکان سفر داشته باشند که به علت کرونا این امر به آبان ماه موکول شده است و در صورت بازدید نمایندگان فائو از تویسرکان احتمالاً ظرف یک یا دوماه بعد از بازدید ثبت‌جهانی گردوی تویسرکان انجام خواهد شد.

اکبری با اشاره به اینکه بیشترین سطح باغات گردوی تویسرکان از نوع محلی و سنتی معروف به پوست کاغذی و پرچرب است، گفت: در سال‌های اخیر با طرح سرشاخه‌کاری و نهال‌های گردو که وارد شهرستان می‌شود، تاحدودی رقم‌ چندلر نیز در باغات گردوی شهرستان ایجاد شده و حدود پنج درصد باغات گردوی شهرستان از نوع رقم چندلر است.

وی با اشاره به انجام ۱۰ هزار پیوند سرشاخه‌کاری در باغات گردوی تویسرکان در ابتدای سال‌جاری تصریح کرد: گردوی تویسرکان از نظر کیفیت به علت درصد بالای روغن و چربی، طعم بی‌نظیر و پوست کاغذی رتبه اول و از نظر وسعت زیرکشت و کمیت، رتبه سوم کشور را دارد.

در پایان اینکه امیدواریم با حمایت از گردوکاران مهد طلای سبز ایران و با رونق هر چه بیشتر صادرات طلای سبز این دیار بتوان شتاب توسعه اقتصادی را در این مهد شاهد بود ضمن اینکه در این مسیر از جذب سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای ایجاد صنایع تبدیلی و صنایع بسته‌بندی مورد نیاز این طلای سبز و نیز تبلیغات و شناساندن هر بیشتر برند این مهد نیز نباید مغفول ماند.

منبع: ایسنا