رمضان در عمان؛ از نگه داشتن تومینا تا مصرف مصنف و حبیسه

با فرا رسیدن ماه مبارک رمضان بار دیگر توجه به آداب و رسوم کشورهای مسلمان برای استقبال از این ماه مبارک و مراسم مختلف روزه داران در این ماه جلب می شود. در این میان غذاها و شیرینی های مختلف در سفره های خانواده های روزه دار جایگاه ویژه ای دارند. عمان یکی از کشورهایی است که در این ماه مبارک آداب و رسوم خاصی دارد.

برگزاری افطاری دسته جمعی در عمان

ماه مبارک رمضان در عمان با خرید لوازم مربوط به این ماه، افطار دسته جمعی در مساجد، نماز تراویح، تلاوت قرآن و برپایی مراسمی به نام بازار کرنشوه و هبتات همراه است.

با نزدیک شدن به ماه رمضان، شهروندان عمانی منتظر شنیدن خبر آغاز این ماه مبارک در منازل خود، اماکن عمومی و یا رسانه ها هستند. وزارت اوقاف و اوقاف این کشور مسئولیت تأسیس را بر عهده دارد.

با اعلام رؤیت هلال ماه مبارک رمضان، مردم برای اقامه نماز عشا و تراویح در مساجد تجمع کرده و پس از پایان این نماز به یکدیگر سلام می کنند. همچنین ۲ الی ۳ روز قبل از شروع ماه مبارک رمضان به دیدار اقوام و دوستان خود می روند و ادای احترام می کنند.

یکی از مهمترین آداب و رسوم شهروندان عمان در ماه مبارک رمضان افطاری دسته جمعی در مساجد و حضور اعضای خانواده در خانه بزرگ خانواده است تا پیر و جوان در سفره افطار حاضر شوند.

غذاهای لذیذ در سفره های رنگارنگ ماه مبارک رمضان

اکثر مردم عمانی روزه خود را با آب و خرما یا ماست همراه با سایر غذاهایی که در خانه تهیه می شوند، افطار می کنند. در هر صورت، در کنار همه این غذاها، آب و خرما برای عمانی ها ضروری است و این سوال به رابطه آنها با درخت خرما برمی گردد.

از دیگر غذاهایی که روزه داران عمان در ماه مبارک رمضان بر سر سفره های خود می گذارند می توان به حبیسه یا حلوا عمانی و مصنف اشاره کرد که نان مخصوص با گوشت یا ماهی است.

یکی دیگر از مراسم روزه داری در عمان «قتال الخنش» نام دارد که در لغت به معنای کشتن مار است، اما ربطی به این موضوع ندارد. مردم عمانی در پایان ماه شعبان تا اولین سحر ماه مبارک رمضان مراسم اطعام سالانه برگزار می کنند. در این مراسم خانواده ها و دوستان دور هم جمع می شوند و غذاهای چرب و خوشمزه می خورند. کسانی که در این مراسم شرکت می کنند تا جایی که می توانند غذا می خورند و معمولا این مراسم در هنگام شام برگزار می شود.

عمانی ها قبل از شروع ماه مبارک رمضان برای خرید مواد غذایی لازم برای مصرف در این ماه به بازارها می روند و غذاهایی مانند سوپ تهیه می کنند. خمیر سامبوسا، حلیم و سایر غذاهای مخصوص قبل از شروع این ماه تهیه می شود. بسیاری از افراد ترجیح می دهند بلافاصله پس از افطار ماهی بخورند.

یکی دیگر از رسوم عمانی ها در ماه مبارک رمضان این است که به همسایگان خود افطار می کنند و از آنها می خواهند که افطار کنند. مردم این کشور سعی می کنند از این رسم خاص محافظت کنند زیرا وجود همزیستی مسالمت آمیز و دوستی بین آنها را نشان می دهد.

توجه ویژه به محافل قرائت قرآن و حفظ کتاب مقدس

در ماه مبارک رمضان، عمانی های روزه دار در محافل قرائت قرآن و سخنرانی در مساجد، به ویژه بعد از نماز صبح و عصر شرکت می کنند. در اواسط ماه مبارک رمضان، در برخی از شهرهای عمان مراسم رسمی برگزار می شود که در آن کودکان در مناطق مسکونی جشنواره ای به نام کرنگ شوه برگزار می کنند. این مراسم در تعدادی از کشورهای عربی خلیج فارس با نام های مختلف انجام می شود. به عنوان مثال این مراسم در عربستان با نام کوریگان برگزار می شود.

خانواده های عمانی در این ماه فرزندان خود را به دست معلمان عمانی می سپارند تا قرآن را از روی بیاموزند و پیش از پایان ماه مبارک حافظان قرآن در مراسمی به نام «تومینه» تجلیل می شوند. در این مراسم سرودهای ویژه ای خوانده می شود.

در این مراسم کودکان شیرینی، آجیل و پولی را که از خانواده و همسایه دریافت کرده اند جمع آوری می کنند. شهرداری مسقط نیز برای شادی کودکان و احیای این سنت قدیمی این مراسم عصرگاهی را در پارک های عمومی برگزار می کند. در این مراسم کودکان سرود و مناجات خاصی می خوانند و بزرگترها با دادن هدایایی به آنها تشویق می کنند.

در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان بازارهایی به نام هبتات تا تاریخ معینی برپا می شود و اهالی هر محله و شهر می دانند این بازارچه ها چه زمانی برگزار می شود. غرفه های این بازارچه ها لوازم مورد نیاز جشن عید فطر را می فروشند که همه ساله با استقبال گسترده شهروندان عمانی مواجه می شود.

برخی از این بازارها از روز بیست و سوم ماه مبارک رمضان آغاز و تا پایان این ماه مبارک ادامه دارد. در پایان ماه مبارک، کمیته های ویژه ای مسئولیت رؤیت هلال ماه شوال را بر عهده می گیرند و با اعلام رؤیت هلال ماه آن ماه، شهروندان عمان به یکدیگر سلام می کنند. البته برخی از آنها سه روز قبل به استقبال ماه شوال می روند.

بازدیدکنندگان از عمان نیز بسته های غذایی می خرند تا قبل از شروع نماز عید فطر بین مردم توزیع کنند. در روزهای عید سعید فطر اکثر شهرهای عمان شاهد قربانی شدن قبل از نماز عید هستند و مردم این کشور در ظهر روز عید فطر از غذای معروف العرسیه می خورند. این غذا شامل برنج با روغن مخصوص عمانی و گوشت محلی است.

شهروندان عمانی برای بازدید از مساجد لباس های سنتی خود را که به داشداشه معروف است می پوشند و خنجر و عصای عمانی را برای اقامه نماز عید و گوش دادن به خطبه ها به همراه دارند.

منبع: مهر