ثبت نخستین برند گلاب مازندران با نام «شمیم صِواحی»
پایگاه خبری توسعه برند، پرستار ۴۳ ساله طی یک دهه موفق به ثبت نخستین برند گلاب مازندران با نام «شمیم صِواحی» شد، برندی که پس از ۸ سال پژوهش در زمینه تولید عرقیات و گلاب سنتی، در سال ۱۴۰۱ ثبت شد و امروز یکی از مهم‌ترین صنایع استان به شمار می‌آید.
شمیم صواحی در حال حاضر علاوه بر گلاب سنتی، انواع عرقیات از گیاهان بومی منطقه تولید می‌کند و تنها برند دارای سیب سلامت در استان مازندران نیز به شمار می‌آید.
در گفت‌وگوی پیش رو، مصطفی حمزه‌خانی از انگیزه‌های کارآفرینی دانش‌بنیان، چرایی انتخاب گلاب به‌عنوان صنعتی نوین در مواد خوراکی مازندران، نقش گلابگیری در گردشگری منطقه و حمایت از افراد علاقمند به اشتغال در این زمینه می‌گوید.
حمزه‌خانی از ابتدای راه برای‌مان بگویید، چطور تصمیم گرفتید وارد این حوزه شوید؟
–شغل اصلی من پرستاری است و در یکی از مراکز خصوصی ترک اعتیاد شیرگاه (سوادکوه شمالی) مشغول به کار هستم. بهتر است بگویم این اشتیاق از میل به کارآفرینی و تولید در من شکل گرفت. اولین سالی که گل محمدی وارد مازندران شد توجه‌ام جلب شد که چطور می‌توانم از این ظرفیت برای راه‌اندازی یک صنعت جدید در استان استفاده کنم. در سال سوم متوجه شدم که سرمایه‌گذاری در این حوزه سود خوبی دارد و به همین دلیل وارد صنعت گلابگیری شدم.
با چه مقدار سرمایه فعالیت‌تان را شروع کردید؟
–هزینه اولیه چند میلیون تومان پول نقد برای خرید، یک قطعه زمین هزار متری و یک دیگ ۵ کیلویی بود، اساسا شروع این کار نیاز به سرمایه کلان ندارد. در همان سال نخست ۵ میلیون تومان سود داشتم. مشاوره افراد موفق این حوزه در کاشان این نکته را برایم روشن کرد که اگر گل‌های منطقه را بخریم سود بیشتری خواهیم داشت.
به همین دلیل طی سال‌های بعد زمینی ۳ هکتاری اجاره کردم و در کنار آن تمام گل‌های چهاردانگه، فیروزکوه و مناطق دیگر را خریده و در کارگاه فراوری می‌کنم. با توسعه برند در سال‌های اخیر، ۵ هکتار زمین اجاره‌ای در سایر مناطق به سطح زیر کشت ما اضافه شد و در حال حاضر کارگاه به دیگ‌های ۵، ۱۰، ۱۰۰ و ۵۰۰ کیلویی که صنعتی به شمار می‌آید مجهز شده‌است.
در یک دهه چه تعداد اشتغال مستقیم و غیرمستقیم داشتید؟
–کارگاه ما در روستای کلیج‌کلا فریم در منطقه دودانگه قرار دارد، یعنی همان هزار متری که از آن شروع کردیم را توسعه دادم و امروز ۳ نفر به صورت مستقیم و دستکم ۳۰ نفر اشتغال غیرمستقیم از این صنعت در منطقه داریم.
به‌عنوان یک کارآفرین بومی چطور به افراد علاقمند برای ورود به بازار کار کمک می‌کنید؟
–ترجیح من همیشه کارآفرینی و اشتغالزایی است و مطمئن باشید اگر خودم از حمایت لازم برخوردار بودم پرستاری را رها و تمام وقتم را صرف گلابگیری می‌کردم. به تجربه می‌گویم بهترین راه برای ورود آسان و کم‌هزینه به بازار کار صنعت گلابگیری است، ما نه‌تنها آموزش و خدمات رایگان برای علاقمندان داریم بلکه تا به نتیجه رسیدن فعالیت‌شان در کنار آنها خواهیم ماند. اهدای نهال یارانه‌ای، آموزش کاشت، حمایت در فروش و مواردی از این دست از جمله حمایت‌هایی است که برند ما برای تولیدکنندگان گل محمدی و گلاب عرضه می‌کند. من از درآمدهای کوچک گلابگیری به این نقطه رسیدم و در این مسیر از هیچ حمایتی دریغ نمی‌کنم، همیشه افراد علاقمند را تشویق کردم که در صورت شروع کار، تضمین خرید محصول را می‌دهم و در فروش هم حمایت‌های لازم را داریم، به زبان ساده‌تر بگویم هیچ کارگاه تولیدکننده‌ای در کنار ما نمی‌تواند نگران فروش محصول باشد.
درباره سرمایه هم بفرمایید که امروز با چه میزان سرمایه می‌توان وارد این کار شد؟
–در شروع کار ۱۰۰ میلیون تومان سرمایه برای اجاره هزار متر زمین و خرید یک دیگ ۱۰ کیلویی کافی است، سود این کار طوری است که شما برای سال‌های بعد نگران سرمایه‌تان نیستید. در سال سوم سرمایه اولیه به سودآوری کامل می‌رسد و شما امکان توسعه شغلی و خرید امکانات بیشتر مانند دیگ‌های ۵۰ تا ۵۰۰ کیلویی را پیدا می‌کنید.
در حال حاضر قیمت یک دیگ ۵۰ کیلویی با کندانسور، اسانس‌گیر و منبع ذخیره که ظرفیت تولید ۱۵۰ لیتر گلاب را دارد بین ۷۰ تا ۷۵ میلیون تومان است.
زمین مناسب کاشت گل محمدی چه ویژگی‌هایی باید داشته باشد؟
–کیفیت زمین مساله چندان مهمی نیست و فرقی ندارد که زمین شما کلوخ باشد یا روی شیب قرار گرفته باشد. به‌طور کلی زمین‌های مناطق ییلاقی بستر مناسبی برای کاشت و رشد این گل هستند.
بهترین زمان برای کاشت گل چه فصلی از سال است؟
–اسفند ماه بهترین زمان کاشت گل است، در باقی ماه‌های سال هم امکان کاشت وجود دارد اما گلاب اسفند کیفیت بهتری دارد. در تابستان باتوجه به افزایش دمای هوا، نیازمند کمی آبدهی است و بعد از گذشت سه سال، آب زیادی نمی‌خواهد. فصل برداشت هم از ۱۵اردیبهشت شروع می‌شود و تا ۱۵ خرداد ادامه دارد.
شما به‌عنوان گل‌کار نمونه دستکم ۱۰ سال است که در این حوزه فعالیت حرفه‌ای دارید، وضعیت مازندران را در این صنعت جدید چطور ارزیابی می‌کنید؟
–گل‌محمدی نسبت به گرما و سرما مقاوم بوده و کاشت آن در ارتفاعات ۱۲۰۰ متر به بالا انجام می‌شود، البته در ارتفاع ۸۰۰ متری هم کاشت گل داشتیم. درواقع رشد این گل ارتباط مستقیم با ارتفاع دارد و به همین دلیل از گل‌های مناطق کوهستانی و ییلاقی گلاب بهتری به دست می‌آید. باتوجه به گستره طبیعی مازندران، برخورداری از ارتفاعات کوهستانی و تعدد ییلاقات منطقه، ظرفیت لازم برای تولید این محصول در مازندارن فراهم است. به همین دلیل به تمام گل‌کاران توصیه می‌کنم به سمت کاشت گل‌محمدی بروند، برآیند تجربه من تاییدکننده توجیه اقتصادی این فعالیت بوده و تضمین می‌کنم که تولیدکننده با کمترین سرمایه‌گذاری، بیشترین سود را به دست می‌آورد.
به توسعه برندتان فکر می‌کنید؟ چه برنامه بلندمدتی برای توسعه این کار دارید؟
–قطعا فکر می‌کنم، آینده‌نگری بخشی از کارآفرینی است و شما از ابتدا در کنار نقشه راه، باید افق دیدی برای آینده داشته باشید تا رفتن به پلّه بعدی برای‌تان امکان‌پذیر باشد، اگرنه در یک سطح باقی می‌مانید. هدف ما راه‌اندازی بزرگ‌ترین کارخانه گلابگیری مازندران در دودانگه است، در حال حاضر در مسیر تحقق این هدف قرار دارم، از گل محمدی می‌توان به‌عنوان ظرفیتی بالقوه در صنایع مولد استان استفاده کرد.
به نظر شما گلابگیری می‌تواند در توسعه گردشگری منطقه اثرگذار باشد؟
–ببینید شما برای رسیدن به کارگاه گلابگیری ما باید از دودانگه، فریم و جاده سنگده عبور کنید تا به روستای کلیج‌کلا برسید، این منطقه جز مناطق گردشگرپذیر در حوزه طبیعی است و بسیاری از گردشگران در یک دهه اخیر برای دیدن گلابگیری به اینجا می‌آیند، درحقیقت زیرساخت لازم وجود دارد و تنها به سرمایه‌گذاری و نگاه مبتنی بر توسعه نیاز داریم. امسال تورهای بیشتری برای دیدن گلابگیری به روستا آمدند، نقش تورهای گردشگری و تعامل آنها با گل‌کاران اهمیت زیادی دارد، در سال‌های اخیر این تعامل منجر به حضور پایدار گردشگرانی شد که در روستا اقامت شبانه داشتند و درنتیجه روستاییان به فکر راه‌اندازی اقامتگاه‌های بومگردی برای کسب درآمد افتادند، در حال حاضر ۵ یا ۶ اقامتگاه در این منطقه فعالیت دارند، یک نگاه ساده ارتباط بین گردشگری و این صنعت را به خوبی نشان می‌دهد، به نظرم یکی از مهم‌ترین عوامل اثرگذار در پیشرفت منطقه دودانگه حضور گردشگران است
“شمیم صواحی” در زبان مازندرانی به معنای عطر صبحگاهی است.
