یارانه باید به دست مصرف کننده نهایی برسد

در برنامه بالاتر امروز به موضوع پرداخت یارانه به مصرف کننده اری یا خیر؟ با حضور دو کارشناس اقتصادی با نام بنانژاد و حسن خانی مورد بررسی قرار گرفت.

حسن حسن خانی گفت: اساسا یارانه با زوایه های مختلف نشان داده می شود به طوری که نوع نگرش در این یارانه متفاوت است،یارانه باید اصابت و اثر پذیر باشد.

او گفت: ابتدا باید تمام حوزه‌های کالای هدف بخصوص کالای اساسی را سیاست‌پذیر کنیم. سیاست‌پذیر کردن کالاهایی که اقلام ضروری مردم محسوب می‌شوند باید مشخص شوند  در اصطلاح اقتصادی بدین ترتیب  است که زنجیره تولید، توزیع و مصرف این کالاها… باید مشخص باشد.

او گفت: به طور کلی یارانه باید در راستای حمایت از کالای داخلی باشد  زمانی که یارانه به افراد  پرداخت می‌شود و در قبال آن چیزی مطالبه نمی‌شود بدین گونه نمی‌توانند چیزی خریداری کنند که در اقتصاد باعث ایجاد تورم می‌شود.

حسن خانی گفت: دولت می تواند نظام حکمرانی خود را اصلاح کند و رشد دهد و اگر یک ریال یارانه پرداخت کند باید هدفمند و جلوی فساد و تورم را بگیرد.

او درباره مطلوبیت یارانه نقدی نسبت به کالا برگ با توجه به حذف نرخ ارز ترجیحی گفت: در شرایطی که ارز ترجیحی کالاهای اساسی حذف می شود، پرداخت یارانه نقدی به مردم در جهت جبران قدرت خرید آنها موثرتر از ارائه کالا کارت است.

او گفت: باید نظارت  به منظور از بین بردن ناکارآمدی در حوزه یارانه کامل شود، یارانه دارو باید به کل جامعه تعلق گیرد،متاسفانه کشورها برای منافع خود کشورهای دیگر را تحریم می کنند، به طور مثال کشور افغانستان برای حمایت از کشاورزی خود حق آبه هیرمند را روی ما بسته است.

حسن خانی گفت: امروز ما حرف از ناترازی بنزین می‌زنیم و از آن طرف خودرو با کارکرد سوخت صدی ۱۳ یا ۱۴ وارد می‌کنیم. ما امروز ۳۰۰ هزار تاکسی در کشور داریم که اگر این تاکسی‌ها برقی شوند مصرف سوخت به شدت کاهش می‌یابد که اینها بدین معنی است که ما سیاست درستی اتخاذ نکرده‌ایم. 

او گفت: در حال حاضر بیشترین یارانه پنهان، مربوط به گاز طبیعی در کشور است و بیشترین میزان دریافت کننده یارانه گاز در کشور صنایع و سپس بخش خانگی است. بر اساس گزارش‌ها گازی که به صنعت داده می‌شودحدود ۱۱۰ میلیارد دلار ارزش دارد، اما دولت بابت آن ۵ میلیارد دلار دریافت می‌کند.

حسن خانی گفت: باید نظام اولویت بندی پرداخت یارانه در کشور مشخص شود؛ موضوع پرداخت یارانه‌ها و از جمله یارانه انرژی به مردم و تولیدکنندگان یک ضرورت است، اما نکته مهم این است که منافع هر گونه اصلاح قیمت باید به جیب مردم برود.

به گفته او، خوشبختانه با سیاست اتخاد  شده در ۹ ماه گذشته ۱ میلیارد دلار واردات گندم ما کاهش پیدا کرده است. 

حسن خانی گفت: اگر کسی که ثروتمند نشان داده می‌شود باید مالیات پرداخت کند ولی متاسفانه این در کشور ما برعکس است، به نظر من یارانه باید به آخر زنجیره یعنی مصرف کننده نهایی اختصاص پیدا کند.

در ادامه محمود بنانژاد کارشناس اقتصادی گفت: یارانه اقسام مختلف دارد، در اقتصاد کشور باید زنجیره پرداخت یارانه کنترل شود، متاسفانه در کشور ما اینگونه نیست.

او گفت: پرداخت یارانه نقدی به مردم اصلا کار صحیحی نیست باید یک برنامه درازمدت برای یارانه پنهان داشته باشیم.

او گفت: ارز ۴۲۰۰ تومانی برای یارانه مرغ بود نهایت با قیمت جهانی مرغ به دست مردم می رسید متاسفانه نظارت درستی در این زنجیره و حلقه صورت نمی گرفت، ما یارانه را باید به تولید اختصاص دهیم.

او گفت: پرداخت یارانه سالیانه باتوجه به منابع کشور و تحریم‌ها در حال انجام است؛ به طوری که باید مابه التفاوت انرژی یارانه را هم پرداخت کنیم ،کار واقعا دشواری است.

بنانژاد گفت: از سال ۸۹ با پرداخت یارانه هر روز و هر سال در این خصوص که چگونه به دست مصرف کننده می رسد بحث داریم، ما الان نمی توانیم یارانه نقدی را حذف کنیم باید تمرکز بیشتر روی یارانه پنهان انجام شود، اگر یارانه به دست مردم برسد و چرخه شفاف شود به اقتصاد کشور کمک بسیاری می‌شود.

او گفت: قدرت خرید مردم با افزایش قیمت‌ها باید بالا برود یعنی از طریق مدل‌های مختلف نظیر کالا برگ و غیره انجام شود.

بنانژاد گفت: متاسفانه در برخی از جاها یارانه به جاها و یا کسانی داده می‌شود که ایجاد رانت و فساد می شود، ایران می‌تواند از تجربیات کشور‌های دیگر که سیاست‌های هوشمندانه‌ای را برای یارانه داشته‌اند بهره گیرد.

او گفت: باید دخالت دولت در این زنجیره کاهش یابد، میزان یارانه پنهان انرژی در ایران بعد از روسیه بالاترین میزان در جهان و معادل ۳۶ درصد کل تولید ناخالص داخلی جی دی پی کشور است  یعنی سال گذشته که جی دی پی کشور ۴۰۷ میلیارد دلار بوده، ۳۶ درصد آن به پرداخت یارانه انرژی تخصیص پیدا کرده است.