تاریخچه قدیمی ترین عکس های رنگی از حرم امام حسین (ع) و حضرت عباس (ع)

احمد ابراهیمی از اعضای گروه مردمی بهش باکی در گزارشی به مناسبت ایام فرخنده شعبانیه اولین تصاویر رنگی کربلای معلی را مرور کرد.

آلبرت هان یا کان یک بانکدار فرانسوی است که در پروژه ای به نام پروژه بایگانی سیاره، ۷۲۰۰۰ عکس و ۱۸۳۰۰۰ متر فیلم از ۵۰ کشور جهان را طی ۲۲ سال خلق و ثبت کرد. این ایده جذاب و موثر در سال ۱۲۸۸ میلادی به ذهن آلبرت رسید. و با هزینه شخصی عکاسان زیادی را برای این پروژه استخدام می کند و هر کدام را برای ایجاد این برنامه جهانی به کشورهای مختلف می فرستد. این پروژه دچار بحران مالی شد و کار متوقف شد، سرانجام در ۲۳ آبان ۱۳۱۹ در جریان اشغال فرانسه توسط آلمانی ها درگذشت. آرشیو آلبرت هان در حال حاضر در پاریس قرار دارد.

آلبرت کان (۱۸۶۰-۱۹۴۰)

آلبر کان یا در تلفظی دیگر آلبرت هان برای ثبت این تصاویر از جدیدترین و پیشرفته ترین دوربین های دنیا استفاده می کرد، او از دوربین های جدید فرانسوی برای ضبط فیلم استفاده می کرد و علاوه بر دوربین های سیاه و سفید از دوربین های رنگی برای ثبت عکس استفاده می کرد. این دوربین ها که به تازگی وارد بازار شده بودند از تکنیکی به نام Autochrome استفاده می کردند. دوربین های رنگی اتوکروم توسط برادران لومیر در سال ۱۲۸۳ اختراع و ثبت شد و چهار سال بعد در سال ۱۲۸۷ وارد بازار شد و آلبرت این دوربین ها را از شرکت It خریداری کرد و در سال بعد مورد استفاده قرار گرفت. این دوربین های جدید توانستند تصاویر رنگی خوب و قابل قبولی ارائه دهند و تعدادی از این دوربین ها خریداری و در اختیار عکاسان پروژه آرشیو سیاره ای قرار گرفت.

عکاسی اتوکرومیک همان عکاسی مبتنی بر عکاسی کلودیونی بود که تصویر را روی شیشه چاپ می‌کرد، اما این بار شیشه با لایه‌ای از لاستیک مخصوص و دانه‌های نشاسته رنگی بین ۵ تا ۱۰ میکرومتر پوشانده شد که در سه رنگ قرمز-نارنجی و سبز طبقه‌بندی می‌شوند. و بنفش آبی به آن اضافه شد. این صفحات نسبت به صفحات سیاه و سفید به نوردهی بسیار بیشتری نیاز داشتند، بنابراین با این دوربین های رنگی فقط می توانستند تصاویر ثابت بگیرند و وقتی ازدحام جمعیت جلوی دوربین بود، اغلب تصاویر تار و تار می شدند. آلبرت کان از میان عکاسان خود فردریک گودمر را به عراق فرستاد و پروژه عکاسی از شهرهای مهم عراق توسط او انجام شد.

فردریک گودمر یک عکاس نظامی فرانسوی بود، او در دوران خدمت در ارتش در بخش عکاسی و کارتوگرافی کار کرد و پس از پایان جنگ جهانی اول به گروه آلبرت کان پیوست و تا زمانی که آلبرت ورشکست شد با او کار کرد. بقیه را مجرد ماند و در نهایت تمام دارایی خود را به ارتش نجات داد که برای فقرا کار می کرد و سرانجام در سال ۱۳۳۴ درگذشت. فردریک گودمر اولین عکاس تاریخ بود که اولین عکس های رنگی را از زیارتگاه ها گرفت تاج درجات به شهرهای مقدس کربلا، نجف، قاضیمین و سامرا و سایر شهرهای عراق سفر کرد و تصاویر بسیار زیبایی از حرم های اهل بیت علیهم السلام گرفت و تماشایی ساخت.

فردریک گودمر (۱۸۷۸-۱۹۵۴)

اکثر عکس های گرفته شده توسط گادمر در ابعاد ۹*۱۲ تهیه و چاپ شده اند که اصل آنها بر روی شیشه اتوکروم در آرشیو آلبرت کان پاریس نگهداری می شود. فردریک گودمر علاوه بر سفر به عراق، به افغانستان، ایران، مغرب، ترکیه، لبنان و فلسطین نیز سفر کرد و عکس های بسیار زیبا و مهمی از این کشورها گرفت. گادمر حدود چهار ماه در عراق مستقر بود و با هوشیاری فراوان توانست در اکثر مراسم و اماکن مهم شرکت کند و عکس و فیلم بگیرد و با اینکه مسیحی و فرانسوی بود اما با نزدیک شدن به اماکن مقدسه خود را معرفی کرد. حرم های شیعیان و سعی در تهیه تصاویر بسیار زیبا و منحصر به فرد داشت که واقعاً انجام شد و تصاویری که از ایشان باقی مانده بسیار مهم و زیبا می باشد و نکته جالب توجه در تصاویر حرم ها تاثیرگذار و جالب بودن آن است. حضور لک لک بر گنبد و گلدسته زیارتگاه هاست.

این اتفاق در سال های اخیر افتاده است، یعنی. در صد سال گذشته امری عادی بود و به دلیل ارتفاع زیاد این مکان ها و امنیت آنها و عدم دسترسی انسان به این ارتفاعات، لک لک ها زندگی می کردند و در گلدسته های پناهگاه ها لانه می ساختند و محل امنی را برای زندگی انتخاب می کردند. این اتفاق در گلدسته های بیشتر مساجد نیز رخ داد و مردم نیز این واقعه را به اصطلاح به فال نیک گرفتند و هیچ کس به این پرندگان زیبا و باوقار اعتراضی نکرد و حتی برای آن ها آب و کود گذاشت، بسیاری از اهالی و زائران قدیمی حرم حضرت شاه. عبدالعظیم حسنی بارها چنین اتفاقاتی را دیده و هنوز هم خاطرات خود را بازگو می کند. اکنون که به عکس های گادمر نگاه می کنیم و به جزئیات او توجه می کنیم، حضور این پرندگان به وضوح دیده می شود، اما امروزه به دلیل آلودگی شهرها از نظر آلودگی هوا آلودگی های محیطی و صوتی، لک لک ها دیگر نمی توانند روی این تخت گل ها و ارتفاعات آن لانه کنند.

تاریخچه لقب حاجی برای لک لک که در بین عموم به لک لک حاجی معروف است، سابقه جالبی دارد که ارتباط این پرندگان با مکان هایی مانند مساجد و زیارتگاه ها را بیشتر شنیدنی می کند. در تصاویر زیر سعی شده زمان عکاسی از برج ساعت حرم ها شناسایی و اعلام شود، عکاس اغلب ساعات قبل از غروب آفتاب را برای عکاسی انتخاب می کند که این زمان به ساعت طلایی عکاسی معروف است و بیشتر از میان تصاویر این ساعت ها به رنگ طلایی دیده می شود، انتخاب فردریک گودمر برای عکاسی ساعت طلایی نشان از هوش و مهارت ذاتی او دارد. احمد ابراهیمی به عنوان پژوهشگر تاریخ اسلام و همچنین تاریخ عکاسی گروه مردمی بهشت ​​بقیع بخشی از این تصاویر را که برای اولین بار منتشر می شود در اختیار این خبرگزاری قرار داده است.

حرم حضرت سیدالشهدا (ع) – ۲۳ فروردین ۱۳۰۶ – ساعت ۱۷:۱۶

سمت راست: لانه لک لک بر تاج گل حرم شاه عبدالعظیم حسنی علیه السلام – تصویر سمت چپ: لک لک ها بر تاج گل حرم حضرت سیدالشهدا علیه السلام.

حرم حضرت ابوالفضل (ع) – ۲۳ فروردین ۱۳۰۶ – ۱۷:۴۶.

دروازه قبله حرم مطهر حضرت ابوالفضل (ع) – ۲۳ فروردین ۱۳۰۶ – ۱۴:۴۶

حرم مطهر امیرالمومنین حضرت علی (ع) – ۲۹ فروردین ۱۳۰۶ – ۱۷:۵۵.

حرم کاظمین علیه السلام در ۲۴ فروردین ۱۳۰۶ ساعت ۱۷:۵۰

معبد مقدس عسکریین علیه السلام – ۲۸ اردیبهشت ۱۳۰۶ شمسی. – ساعت ها قبل از غروب آفتاب

منبع: مهر