مهدیه فخاریپور: بزرگترین نقطه ضعف جشنوارههای ما عدم حضور تماشاگر عام است

مهدیه فخاریپور، کارگردان نمایش «قلمرو»، از تجربه حضور در ششمین جشنواره تئاتر افراد دارای معلولیت، مشکلات پیشروی هنرمندان دارای معلولیت و لزوم توجه به توانمندیهای آنان سخن گفت. وی در گفتوگویی، از همکاریهای خوب مسئولان جشنواره و ضعفهایی که باید رفع شوند، صحبت کرد.
توسعه برند، خاریپور با اشاره به تجربه حضور در کرمان، گفت: «در این جشنواره مسئولان بسیار با ما همکاری کردند. ما در ابتدا قصد داشتیم نمایش خود را در سالن اجرا کنیم، اما برای اینکه تماشاچیان موقعیت نمایش را بهتر درک کنند، اجرای خود را به لابی انتقال دادیم. خوشبختانه این تصمیم با همکاری و پذیرش داوران مواجه شد و نمایش ما در بخش صحنهای قبول شد. این تجربه، هم از نظر اجرا و هم از لحاظ همکاری مسئولان جشنواره بسیار ارزشمند بود.»
واکنش تیم به اعلام برگزیدگی
وی درباره انتخاب نمایش «قلمرو» بهعنوان کار برگزیده اظهار داشت: «وقتی اعلام شد که باید به تهران برویم و نمایش ما برگزیده شده است، بسیار خوشحال شدیم. انتقال این خبر به اعضای تیم باعث شادی همه ما شد. بهویژه برای من، خوشحالی بیشتر از آن بود که تیمم فرصتی برای کسب تجربههای جدید پیدا کند. این حضورها به بچهها اعتمادبهنفس بیشتری میدهد و باعث میشود حس بهتری نسبت به خودشان داشته باشند.»
نقاط قوت و ضعف جشنوارهها
این کارگردان با بیان اینکه جشنواره نقاط قوت بسیاری دارد، تصریح کرد: «با وجود تمامی نقاط قوت، یکی از ضعفهای بزرگ این جشنوارهها این است که اطلاعرسانی کافی برای حضور تماشاگران عام انجام نمیشود. بیشتر تماشاگران حاضر در جشنواره، خودِ اعضای تیمهای دارای معلولیت هستند. اگر هدف این جشنوارهها این است که هنرمندان دارای معلولیت در جامعه دیده شوند، باید اطلاعرسانی قویتری صورت گیرد تا تماشاگران عمومی بیشتری حضور یابند.»
لزوم تغییر نگرش جامعه نسبت به افراد دارای معلولیت
فخاریپور با تأکید بر اهمیت تغییر نگرش جامعه، خاطرنشان کرد: «ما هنوز در جامعه شاهد جداسازی افراد دارای معلولیت هستیم. مدارس، آموزشگاهها و حتی باشگاههای ورزشی برای این افراد جداگانه طراحی شدهاند. این جداسازی باعث میشود که از کودکی افراد عادی نتوانند محدودیتهای افراد دارای معلولیت را درک کنند. به همین دلیل، وقتی با این افراد مواجه میشوند، گارد میگیرند یا حتی از آنها میترسند. این نگاه باید تغییر کند. ما باید جامعه را به سمتی ببریم که افراد دارای معلولیت پذیرفته شوند و از تواناییهایشان بهرهمند شویم.»
نیاز به تولید آثار نمایشی برای افراد دارای معلولیت
وی با اشاره به عدم تولید آثار هنری ویژه این افراد، گفت: «یکی از دلایل ضعف در تولید نمایشنامهها برای افراد دارای معلولیت این است که نویسندگان شناخت کافی از این جامعه ندارند. زمانی که افراد دارای معلولیت در جامعه دیده شوند، نویسندگان و کارگردانان بیشتری به آنها توجه خواهند کرد. این اتفاق میتواند به تولید آثار بهتر منجر شود و هنرمندان دارای معلولیت در پروژههای بزرگ هنری حضور یابند.»
مشکلات زیرساختی در اجرای آثار هنری
فخاریپور با اشاره به مشکلات زیرساختی، اظهار داشت: «یکی از مشکلات بزرگ ما، نبود امکانات مناسبسازیشده برای افراد دارای معلولیت است. بهعنوان مثال، سالنهای تئاتر رمپهای ورودی ندارند و افراد دارای ویلچر نمیتوانند بهراحتی وارد شوند. این موضوع حتی در جشنوارهها نیز دیده میشود. سالنهایی که برای اجرا انتخاب میشوند، اغلب مناسب افراد دارای معلولیت نیستند و این موضوع باعث میشود که بخشی از هنرمندان یا تماشاگران نتوانند در جشنواره حضور یابند.»
لزوم مطالبهگری هنرمندان دارای معلولیت
وی تأکید کرد: «یکی از مهمترین اقداماتی که باید انجام شود، آموزش مطالبهگری به هنرمندان دارای معلولیت است. این افراد باید یاد بگیرند که چگونه نیازهای خود را بیان کنند و از حقوقشان دفاع کنند. متأسفانه، به دلیل حذفهای مکرر در جامعه، بسیاری از آنها این مهارت را ندارند و به همین دلیل، نمیتوانند از فرصتهای موجود استفاده کنند.»
درخواست برای حمایت مستمر از هنرمندان
فخاریپور در پایان گفت: «من بهعنوان کسی که در رسانه کار میکنم و در کنار این هنرمندان هستم، هر تلاشی که از دستم برآید انجام میدهم. اما باید این حمایتها مستمر باشد و رسانهها و مسئولان نیز بهطور مداوم به این حوزه توجه کنند. تنها با تلاشهای مشترک میتوانیم این هنرمندان را به جایگاه واقعیشان برسانیم.»