اندوهی کهنه در دل قصیده‌ها؛ ناصرخسرو چگونه از شهادت سیدالشهدا (ع) گفت؟
۲۱:۳۰ – ۲۷ تیر ۱۴۰۴
باشگاه خبرنگاران جوان – در قرن پنجم هجری، میان شاعران آن دوره، شعر ناصرخسرو جایگاهی متفاوت و متمایز دارد. او که از چهره‌های برجسته مذهب اسماعیلی است، در اشعارش از بسیاری از شخصیت‌های برجسته شیعه یاد کرده و به‌ویژه در دفاع از باورهای مذهبی خود به اهل بیت علیهم‌السلام توسل جسته است.
امام علی (ع) و فرزندانش در کانون ستایش
در دیوان ناصرخسرو، ستایش امام علی (ع) جایگاهی برجسته دارد و یادکرد از فضایل ایشان فراوان به چشم می‌خورد. با این حال، امام حسن (ع) و امام حسین (ع) نیز با القاب «شبر» و «شبیر» در اشعارش حضور دارند. در یکی از ابیات می‌گوید:
ای ناصبی اگر تو مقری بدین سخن
حیدر امام توست و شبر وآن گهی شبیر
حسین (ع)، یادگار رسول و معیار حقانیت
در ادامه دیوان، امام حسین (ع) را یادگار پیامبر (ص) و از بازخواست‌کنندگان روز قیامت درباره عهد غدیر معرفی می‌کند:
حسین و حسن یادگار رسول
نبودند جز یادگار علی
و در جای دیگر به صراحت از ریشه‌های قتل آن حضرت می‌نالد:
ور یار رسول است کشنده‌ی پسر او
پس هیچ مرو را نه عدو بود و نه کافر
کربلا، داغی جهانی در دل شاعر
ناصرخسرو با اشاره‌ای مستقیم به حادثه کربلا، شکایت از روزگار را با یاد آل رسول گره می‌زند:
هیچ شنیدی که به آل رسول
رنج و بلا چند رسید از دهاش؟
دفتر پیش آر و بخوان حال آنک
شهره از او شد به جهان کربلاش
لعنت بر قاتلان، اندوه بر جا مانده
همچون زیارت عاشورا، در اشعار ناصرخسرو نیز لعن بر قاتلان سیدالشهدا (ع) دیده می‌شود:
لعنت کنم بر آن بت، کاو کرد و شیعت او
حلق حسین تشنه در خون خضاب و رنگین
اندوهی بی‌درمان از داغ عاشورا
یکی از زیباترین و تلخ‌ترین ابیات ناصرخسرو درباره واقعه عاشورا، در قصیده ۹۷ دیوان آمده است؛ جایی که شاعر اندوه همیشگی خود را از شهادت امام حسین (ع) با زبانی دردآلود بیان می‌کند:
من که ز خون حسین پر غم و دردم
شاد چگونه کنند خون رزانم؟…
اندوهی که گویی حتی گذر زمان و شیرینی شراب هم نمی‌تواند از آن بکاهد.
منبع: مهر
