اقامت با اعمال شاقه!

به گزارش توسعه برند، روزنامه وطن امروز در گزارشی به بررسی تخلفات گسترده پلتفرم‌های اجاره اقامتگاه‌ها و تبعات فقدان نظارت پرداخته و نوشته است: سال‌ها پیش وقتی تصمیم به سفر می‌گرفتیم و جایی برای اقامت نداشتیم، معمولاً بعد از ورود به شهر مقصد سراغ بنگاه‌های املاک یا افراد محلی کنار ترمینال‌ها و جاده‌ها می‌رفتیم که تابلوی «خانه و ویلای اجاره‌ای» در دست داشتند و به صورت مستقیم مشتری جذب می‌کردند. خیلی‌ها هم برای اجاره اقامتگاه سراغ فامیل، دوست یا آشناهایی می‌رفتند که در شهر مقصد سکونت داشتند و گاهی حتی شماره تماس مالک خانه یا ویلا را داشتند و از قبل سفر، محل اقامت خود را رزرو می‌کردند. البته برخی آژانس‌های مسافرتی هم خدمات اجاره اقامتگاه را در کنار تور و بلیت ارائه می‌دادند اما انتخاب محدود بود و بیشتر برای هتل‌ها کاربرد داشت. اما طی سال‌های اخیر و با گسترش کسب و کارهای اینترنتی، پلتفرم‌هایی برای اجاره اقامتگاه در ایران شکل گرفت که با الگوبرداری از نمونه‌های خارجی همچون Airbnb بود که از سال ۲۰۰۸ در سطح جهانی کار خود را آغاز کرد.

* وعده‌هایی که پوچ شد!
پلتفرم‌های اجاره اقامتگاه در ایران با هدف شفاف‌سازی بازار اجاره، افزایش امنیت مسافران، تسهیل فرآیند رزرو، کمک به توسعه گردشگری داخلی و افزایش درآمد برای مالکان پا گرفتند اما رفته رفته هدف اصلی خود را فراموش کردند، تا جایی که انتشار گزارش‌هایی مبنی بر تخلفات مختلف در این پلتفرم‌ها همچون قیمت‌گذاری غیرمنصفانه، ارائه اطلاعات نادرست و اجاره به افراد غیرمجاز، باعث نگرانی و کاهش اعتماد کاربران شد. متأسفانه برخی سایت‌های ارائه‌دهنده خدمات سفر، قیمت اجاره ویلاها و اقامتگاه‌ها را بالاتر از نرخ بازار یا نرخ مصوب ارائه می‌کنند که این تخلف موجب نارضایتی مسافران و حتی مالکان اقامتگاه‌های بوم‌گردی شده است. بر اساس شکایات کاربران در فضای مجازی، در مناسبت‌های خاص مانند تعطیلات نوروز، قیمت اجاره ویلاها در سایت‌های معروف و پرکاربر تا ۵۰ درصد بالاتر از نرخ معمول اعلام شده که این افزایش غیرشفاف، باعث نارضایتی گسترده مسافران شده است. سال ۱۴۰۲ گزارش‌هایی منتشر شد که برخی کاربران، از سایت‌های جعلی و صفحات تبلیغاتی که قیمت‌های بسیار پایین و وسوسه‌کننده ارائه می‌دادند، اقدام به رزرو با پیش‌پرداخت کرده‌اند اما پس از پرداخت، نه اقامتگاه رزرو شده و نه مبلغ بازگردانده شده بود؛ موضوعی که منجر به تشکیل چند پرونده قضایی و هشدار پلیس فتا شد.
 

* ورود غیرمجازها به گردشگری

یکی دیگر از مشکلاتی که بسیاری از کاربران این پلتفرم‌ها به آن اشاره دارند، مغایرت اطلاعات ارائه‌شده در سایت پیرامون امکانات ویلا و اقامتگاه، موقعیت جغرافیایی، تعداد اتاق‌ها و شرایط اقامت با آنچه از نزدیک می‌بینند، است. این موضوع بارها باعث شده مسافران پس از ورود با شرایط نامطلوب مواجه شده و مجبور به ترک اقامتگاه یا پرداخت هزینه‌های اضافی شوند. اما جدی‌ترین مشکل در این سایت‌ها، اجاره دادن ویلا یا اقامتگاه بوم‌گردی به افراد فاقد مدارک قانونی یا کسانی است که پیش‌تر سابقه مشکلاتی مانند مزاحمت یا تخریب اموال داشته‌اند؛ موضوعی که می‌تواند امنیت سایر مسافران و ساکنان اطراف را هم به مخاطره بیندازد، همچنین برخی از این پلتفرم‌ها خانه‌ها و اقامتگاه‌های غیرمجاز را در لیست اقامتی خود جا داده‌اند.
 

* سوءاستفاده پلتفرم‌ها از بوم‌گردی‌ها
یاور عبیری، رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی ایران در این باره به «وطن امروز» می‌گوید: «در بحث قیمت‌گذاری اقامتگاه‌ها قیمت مصوب و مشخصی برای بوم‌گردی‌ها وجود دارد اما برخی سایت‌های اقامتی با نادیده گرفتن این قیمت‌ها آنها را افزایش می‌دهند که این مسأله احترام به نظام قیمت‌گذاری را از بین می‌برد. من بارها تکرار کرده‌ام که متأسفانه برخی پلتفرم‌ها در حال سوءاستفاده از فعالان این حوزه هستند. میهمان هزینه را به پلتفرم می‌پردازد اما آن پلتفرم ممکن است ۲ یا ۳ ماه بعد هزینه را به اقامتگاه پرداخت کند و این یک چالش جدی است که پلتفرم‌ها برای بوم‌گردی‌ها ایجاد کرده‌اند». عبیری در ادامه می‌گوید: «از طرفی، پلتفرم‌هایی داریم که میزبانان غیرمجاز را هم در لیست خود دارند. چه کسی باید بر این مسأله نظارت کند؟ وقتی در یک پلتفرم اقامتگاه‌های اجاره‌ای و بدون مجوز دیده می‌شود، باید یک نهاد مسؤول وارد عمل شود. اگر کسی مجوز ندارد، باید از حضور در این پلتفرم‌ها منع شود یا آن پلتفرم بسته شود. در ایام پیک سفر، پلتفرم نرخ‌های چندبرابری برای اقامتگاه می‌گذارد، در حالی ‌که اقامتگاه‌دار بر اساس نرخ مصوب، گاه حتی با تخفیف کار می‌کند. در این میان، مسافر گمان می‌کند اقامتگاه گرانفروشی کرده، در حالی ‌که سود اصلی به جیب پلتفرم می‌رود. این هم موضوعی است که وزارت گردشگری و دیگر نهادها باید به آن ورود کنند».
 

* اجاره ساعتی ویلا یا ترویج فساد؟
رئیس جامعه انجمن‌های حرفه‌ای اقامتگاه‌های بوم‌گردی ایران با اشاره به اجاره ساعتی اقامتگاه‌ها می‌گوید: «برخی پلتفرم‌ها، اقامتگاه‌هایی را در سایت خود قرار می‌دهند که ساعتی اجاره داده می‌شوند. این مسأله شائبه فساد و فحشا را ایجاد می‌کند. اگر چه اجاره ساعتی ویلا برای مسافران عبوری و استراحت چندساعته کاربدهایی دارد اما خودمان واقعیت‌ها را می‌دانیم. چه نهادی باید جلوی این را بگیرد؟ اینجا دیگر جای ورود قوه‌قضائیه است. چطور یک سایت رسمی کشور می‌تواند از طریق اجاره ساعتی سوئیت کسب درآمد کند؟». وی با اشاره به رشد قارچ‌گونه‌ بوم‌گردی‌های غیرمجاز در کشور می‌گوید: «خیلی اوقات در یک روستا یک واحد بوم‌گردی مجوزدار داریم اما می‌بینیم ۱۰ خانه دیگر بدون هیچ‌ مجوزی فعالیت می‌کنند و هیچ‌گونه نظارتی هم بر روند فعالیت آنها وجود ندارد. از سوی دیگر، بوم‌گردی‌هایی که مجوز دارند با سخت‌گیری‌های فراوانی همچون پرداخت عوارض، مالیات، بیمه مسؤولیت مدنی، بیمه تأمین اجتماعی، بیمه آتش‌سوزی و پاسخگویی به ده‌ها نهاد مختلف همچون وزارت بهداشت، اماکن، وزارت میراث فرهنگی و… مواجه هستند. وقتی بوم‌گردی مجوزدار می‌بیند همسایه‌اش بدون هیچ‌ یک از این سختی‌ها فعالیت می‌کند، طبیعتاً تمایل خود را برای تمدید مجوز از دست می‌دهد. این یک آسیب جدی است و اگر وزارت میراث فرهنگی و گردشگری یا دولت به این مسأله توجه نکنند، در سال‌های آینده وضعیت بوم‌گردی‌ها نامناسب خواهد شد. باید سیاست‌های تشویقی را برای این واحدها در نظر بگیریم و از آنها حمایت کنیم در غیر این صورت، چه دلیلی دارد یک فعال گردشگری این همه هزینه و دردسر را به جان بخرد و مجوز بگیرد آن هم وقتی یک نفر، بدون مجوز براحتی کار می‌کند و به هیچ نهادی هم پاسخگو نیست».

* لزوم برخورد جدی با متخلفان
تخلفات گسترده‌ای که در پلتفرم‌های اجاره ویلا و اقامتگاه دیده می‌شود، بدون شک می‌تواند آسیب جدی به صنعت گردشگری داخلی وارد کند. برای جلوگیری از ادامه این وضعیت، لازم است همکاری و هماهنگی میان نهادهای نظارتی، پلتفرم‌های ارائه‌دهنده خدمات و کاربران به شکل جدی تقویت شود. اولویت اصلی، اعمال نظارت دقیق و مستمر از سوی سازمان‌های مربوطه مانند وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، همچنین پلیس فتاست. این نهادها باید با شناسایی و برخورد جدی با پلتفرم‌های غیرمجاز، بازار را از فعالیت‌های غیرقانونی پاک کنند. کاربران هم باید با دقت و حساسیت بیشتری در انتخاب پلتفرم‌ها و اقامتگاه‌ها عمل کنند و در صورت مواجهه با تخلف، موضوع را به مراجع ذی‌ربط اطلاع دهند، چرا که تنها با همکاری مشترک، نظارت قوی و فرهنگ‌سازی مناسب می‌توان بازار اجاره اقامتگاه‌ها را به سوی امنیت، شفافیت و رضایت مسافران سوق داد و زمینه رشد پایدار گردشگری داخلی را فراهم کرد.

*بازنشر مطالب دیگر رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به منزله تأیید محتوای آن از سوی ایسنا نیست و صرفا جهت آگاهی مخاطبان منتشر می‌شود.

پایان