اعداد و ارقام اقتصادی در هفته‌ سوم اردیبهشت سال ۱۴۰۴

در هفته‌ گذشته اعداد و ارقام متعددی درباره اقتصاد، تجارت و کسب‌وکار از سوی رسانه‌ها، نهادهای اقتصادی بین‌المللی و مراکز تحقیقاتی منتشر شد که مهم‌ترین آن‌ها ازاین‌قرار است:

۱۶.۵ هزار میلیارد دلار

رئیس جهانی تحقیقات کلان «نومورا» باور دارد که جهان به‌شدت تحت تاثیر استثناگرایی اقتصادی آمریکا قرارگرفته است و اگر این روایت واقعاً در حال تغییر باشد، جریان‌های مالی می‌توانند به‌طور قابل‌توجهی تغییر کنند. این تحلیلگران خاطرنشان کردند که از سال ۲۰۱۰، سرمایه‌گذاران خارجی ۳.۳ هزار میلیارد دلار سهام آمریکا خریداری کرده‌اند و کل دارایی‌های آنان حدود ۱۶.۵ هزار میلیارد دلار یا ۱۷.۸ درصد از بازار سهام آمریکا رسیده است. «نومورا»، ۴۶ بازار توسعه‌یافته و نوظهور غیر آمریکایی را با استفاده از ۲۴ معیار در پنج حوزه کلیدی ارزیابی کرد که  شامل نقدینگی/کارایی بازار، مبانی اقتصادی/مالی، حاکمیت و مقررات، ریسک و ثبات و اهمیت برای بازارها/اقتصاد جهانی است. به گفته تحلیلگران براساس این چارچوب به نظر می‌رسد درصورتی‌که سرمایه‌گذاران از آمریکا فاصله بگیرند، هند (در بازارهای نوظهور) و ژاپن (در بازارهای توسعه‌یافته) در بهترین موقعیت برای جذب این جریان‌های تخصیص مجدد قرار دارند.

۲.۲ میلیون

اوپک پلاس قصد دارد باهدف تنبیه اعضای متخلف و افزایش سهم بازار، روند افزایش تولید نفت را سرعت دهد و تا نوامبر روزانه ۲.۲ میلیون بشکه نفت به بازار بازگرداند. اوپک پلاس قصد دارد افزایش تولید نفت را سرعت بخشد و ممکن است تا ماه نوامبر روزانه تا ۲.۲ میلیون بشکه نفت به بازار بازگرداند. به گفته پنج منبع مطلع، عربستان سعودی، رهبر غیررسمی این گروه، این اقدام را برای تنبیه کشورهایی مانند عراق و قزاقستان که بیش از سهمیه تولید کرده‌اند، طراحی کرده است. در آوریل، اوپک پلاس بازار نفت را با اعلام افزایش غیرمنتظره تولید برای ماه می شوکه کرد، درحالی‌که قیمت نفت پایین و تقاضا در حال کاهش بود. این تحولات چند روز پیش از سفر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، به عربستان سعودی برای گفتگو درباره تسلیحات و توافق هسته‌ای رخ می‌دهد؛ ترامپ بارها از اوپک پلاس خواسته بود برای کاهش قیمت بنزین، تولید را افزایش دهد. این تغییر سیاست عربستان نشان می‌دهد که این کشور به دنبال افزایش سهم خود از بازار است؛ تغییری عمده پس از پنج سال تلاش برای حفظ تعادل بازار از طریق کاهش شدید تولید.

۴۰ درصد

قیمت جهانی نفت با این انتظار که تولید از تقاضا فراتر خواهد رفت، بیش از ۱۰ درصد در شش روز معامله هفته گذشته، سقوط کرد و از زمان اعلام تعرفه‌های تجاری دونالد ترامپ بیش از ۲۰ درصد نزول کرده است. قیمت نفت همچنین پس از تصمیم اوپک و متحدانش شامل روسیه برای تسریع افزایش تولید نفت، کاهش بیشتری یافت. طبق محاسبات رویترز، میانگین قیمت گریدهای نفتی اورال و اسپو روسیه در دوم ماه می، به ۴۸ دلار و ۹۲ سنت در هر بشکه برابر ۳۹۸۷ روبل رسید که بیش از ۴۰ درصد کمتر از قیمت ۶۷۲۶ روبل است که دولت روسیه در ابتدا، برای امسال برنامه‌ریزی کرده بود. این پایین‌ترین قیمت از ماه می سال ۲۰۲۳ است. همچنین بسیار پایین‌تر از قیمت ۵۲۸۱ روبل است که دولت روسیه در بازنگری برآوردهایش، به‌تازگی پیش‌بینی کرده بود. ترامپ روز دوشنبه گذشته گفت که مسکو و کی‌یف می‌خواهند جنگ در اوکراین را حل‌وفصل کنند و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، پس از کاهش اخیر قیمت نفت، تمایل بیشتری به صلح دارد.

۳ درصد

براساس داده‌های منتشرشده در روز دوشنبه گذشته، نرخ تورم ماهانه ترکیه در آوریل به ۳ درصد رسید. کاهش ارزش لیر که پس از بازداشت اکرم امام‌اوغلو، شهردار استانبول و رقیب اصلی رئیس‌جمهور رجب طیب اردوغان رخ داد، یکی از عوامل اصلی این رشد اعلام‌شده است. براساس نظرسنجی رویترز، انتظار می‌رفت تورم ماهانه به ۳.۱ درصد برسد، اما رقم واقعی ۳ درصد بود. تورم سالانه نیز به ۳۷.۸۶ درصد کاهش یافت. افزایش قیمت در بخش آموزش، مسکن و رستوران‌ها بیشترین تأثیر را بر نرخ سالانه داشتند، درحالی‌که پوشاک، حمل‌ونقل و مسکن در افزایش نرخ ماهانه مؤثر بودند. لیر ترکیه در ماه مارس پس از بازداشت امام‌اوغلو حدود ۵ درصد ارزش خود را از دست داد. بانک مرکزی در واکنش، نرخ بهره را ۷۰۰ واحد پایه افزایش داده و بخشی از ذخایر ارزی خود را فروخت. باوجود نوسانات اخیر، دولت تأکید کرده تأثیر این رویداد موقتی است و نرخ تورم به اهداف بانک مرکزی بازخواهد گشت. شاخص قیمت تولیدکننده نیز در آوریل ۲.۷۶ درصد رشد ماهانه و ۲۲.۵ درصد رشد سالانه را نشان داد.

۶۱ دلار

قیمت نفت تحت تاثیر بهبود فنی و تقاضای خرید ارزان که پس از کاهش شدید قیمت در معاملات روز گذشته روی داد، در معاملات روز سه‌شنبه گذشته در بازار آسیا، بیش از یک درصد افزایش یافت. بهای معاملات آتی نفت برنت با ۹۲ سنت افزایش، به ۶۱ دلار و ۱۵ سنت در هر بشکه رسید. بهای معاملات وست تگزاس اینترمدیت آمریکا با ۸۹ سنت افزایش، به ۵۸ دلار و دو سنت در هر بشکه رسید. هر دو شاخص روز دوشنبه گذشته، تحت تاثیر تصمیم اوپک پلاس برای تسریع افزایش تولید برای دومین ماه متوالی، به پایین‌ترین حد خود از فوریه سال ۲۰۲۱ نزول کرده بودند. به گفته کارشناسان بهبود اندک قیمت نفت در معاملات روز جاری، بیشتر به نظر می‌رسد فنی باشد و عوامل بنیادین دخالتی نداشتند. قیمت نفت تحت تاثیر این انتظارات که میزان عرضه از تقاضا فراتر خواهد رفت، در شش روز معامله متوالی، بیش از ۱۰ درصد کاهش یافت و از آوریل که تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، باعث شد احتمال کندی اقتصاد جهانی تشدید شود، بیش از ۲۰ درصد سقوط کرده است.

۱۴۰.۵ میلیارد دلار

وزارت بازرگانی آمریکا اعلام کرد که کسری تجاری این کشور در ماه مارس به رکورد بی‌سابقه ۱۴۰.۵ میلیارد دلار رسید. این افزایش عمدتاً به دلیل جهش واردات بود، چراکه شرکت‌ها پیش از اجرایی شدن تعرفه‌های جدید دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور سابق آمریکا، اقدام به واردات سریع کالاها کردند. براساس آمار، واردات آمریکا در ماه مارس با ۴.۴ درصد افزایش به ۴۱۹ میلیارد دلار رسید، درحالی‌که صادرات تنها اندکی افزایش‌یافته و به ۲۷۸.۵ میلیارد دلار رسید. این تفاوت منجر به افزایش ۱۴ درصدی کسری تجاری نسبت به ماه قبل شد؛ افزایشی که بیش از پیش‌بینی تحلیلگران بود. هدف اصلی سیاست‌های تجاری ترامپ، کاهش این کسری بود، اما اجرای تعرفه‌ها اثر معکوس گذاشت و شرکت‌ها را به انبار کردن کالاهای خارجی پیش از موعد تعرفه‌ها وادار کرد. انتظار می‌رود داده‌های ماه آوریل که در اوایل ژوئن منتشر می‌شود، تصویری دقیق‌تر از تأثیر موج تعرفه‌ای ۲ آوریل ترامپ، موسوم به «روز رهایی»، ارائه دهد. تا به امروز در سال جاری، کسری تجاری ۹۲.۶ درصد افزایش‌یافته و واردات با رشد ۲۳.۳ درصد مواجه بوده است. فقط در ماه گذشته، واردات ۱۷.۸ میلیارد دلار بیشتر شده، درحالی‌که صادرات تنها ۵۰۰ میلیون دلار افزایش داشته است.

۱۵.۶۵ میلیارد دلار

وزارت دارایی عربستان سعودی اعلام کرد که در سه‌ماهه اول سال ۲۰۲۵، کسری بودجه این کشور همسو با کاهش ۱۸ درصدی درآمدهای نفتی، به‌طور قابل‌توجهی افزایش‌یافته و به ۱۵.۶۵ میلیارد دلار، در مقایسه با ۳.۳ میلیارد دلار در مدت مشابه سال میلادی گذشته رسیده است.  بزرگ‌ترین صادرکننده نفت جهان و رهبر اوپک، در سه‌ماهه اول سال میلادی جاری، شاهد کاهش ۱۰ درصدی کل درآمدهای خود به ۲۶۳.۶۱۶ میلیارد ریال بود، درحالی‌که مخارج عمومی این کشور، پنج درصد افزایش یافت و به ۳۲۲.۳۱۷ میلیارد ریال رسید. درحالی‌که ریاض، هزینه‌های راهبردی خود را برای طرح‌های مرتبط با برنامه چشم‌انداز ۲۰۳۰، طرح بلندپروازانه این کشور برای اصلاح اقتصاد و کاهش وابستگی به نفت، پیش می‌برد، کاهش قیمت نفت و کاهش داوطلبانه تولید نفت در سال‌های اخیر، بر درآمد عربستان سعودی تاثیر گذاشته است. درآمدهای غیرنفتی عربستان در سه‌ماهه اول سال جاری نسبت به مدت مشابه سال گذشته، دو درصد افزایش یافت و به ۱۱۳.۸۰۶ میلیارد ریال رسید.

۵۰.۴ واحد

طبق نتایج یک نظرسنجی جدید، رشد اقتصادی منطقه یورو در ماه آوریل ادامه یافت اما با سرعتی کمتر، چراکه تقاضا کاهش یافت و بخش خدمات که ستون اصلی اقتصاد این منطقه است، تقریباً متوقف شد. شاخص ترکیبی مدیران خرید منطقه یورو که توسط مؤسسه اس اند پی گلوبال تهیه‌شده، از ۵۰.۹ در ماه مارس به ۵۰.۴ در آوریل کاهش یافت؛ رقمی که تنها اندکی بالاتر از مرز ۵۰ قرار دارد، یعنی حدفاصل میان رشد و رکود اقتصادی. سایروس دلا روبیا، اقتصاددان ارشد بانک هامبورگ، گفت که رشد اقتصادی منطقه یورو در ابتدای سه‌ماهه دوم کاهش یافت، درحالی‌که در سه‌ماهه اول سال بهبود نسبی دیده می‌شد. بخش خدمات که نقش عمده‌ای در اقتصاد دارد، در آوریل تقریباً به رکود رسید. شاخص بخش خدمات نیز از ۵۱ به ۵۰.۱ کاهش یافت که پایین‌ترین سطح در پنج ماه گذشته است. در همین حال، شاخص انتظارات کسب‌وکار به ۵۵.۱ سقوط کرد که ضعیف‌ترین سطح از اواخر سال ۲۰۲۲ تاکنون است. برای یازدهمین ماه پیاپی، تقاضای کلی کاهش یافت و شاخص سفارش‌های جدید به ۴۹.۱ رسید. سفارش‌های صادراتی نیز کاهش یافت، هرچند با کندترین سرعت در سه سال اخیر. بسیاری از شرکت‌ها برای حفظ سطح فعالیت خود، به پردازش سفارش‌های معوق تکیه کردند؛ سفارش‌های عقب‌افتاده برای بیست‌وپنجمین ماه متوالی کاهش‌یافته‌اند.

۸.۹ میلیارد دلار

بانک امریکا اعلام کرد سرمایه‌گذاران، در هفته منتهی به ۳۰ آوریل، ۸.۹ میلیارد دلار را از بازارهای سهام آمریکا خارج کردند و ۷.۸ میلیارد دلار را به بازارهای سهام خارجی بردند. معاملات سهام در وال‌استریت و بازارهای دیگر، در هفته‌های اخیر، تحت تاثیر رفت‌وبرگشت تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، نوسانی بوده‌اند. داده‌های بررسی‌شده توسط استراتژیست‌های بانک امریکا نشان داد بازارهای سهام آمریکا در هفته منتهی به ۳۰ آوریل، با خروج ۸.۹ میلیارد دلار سرمایه روبرو شدند. در برابر هر ۱۰۰ دلاری که از زمان انتخابات ریاست جمهوری نوامبر ۲۰۲۴ وارد سهام آمریکا شد، پنج دلار طی سه هفته گذشته، خارج‌شده است. هم‌زمان، بازارهای سهام اروپایی شاهد ورود ۳.۴ میلیارد دلار سرمایه بوده‌اند. دراین‌بین، سهام ژاپن شاهد ورود ۴.۴ میلیارد دلار سرمایه در هفته منتهی به ۳۰ آوریل بوده که بزرگ‌ترین ورود سرمایه از آوریل سال ۲۰۲۴ تاکنون بوده است.

۸.۱ درصد

صادرات چین در ماه آوریل فراتر از پیش‌بینی‌ها افزایش یافت، زیرا تولیدکنندگان جهانی برای ارسال کالاها پیش از پایان مهلت ۹۰ روزه معافیت تعرفه‌ای که توسط دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا اعلام‌شده بود، شتاب گرفتند. براساس داده‌های اداره گمرک چین، صادرات این کشور در آوریل نسبت به سال گذشته ۸.۱ درصد افزایش یافت، درحالی‌که اقتصاددانان در نظرسنجی رویترز تنها رشد ۱.۹ درصدی را پیش‌بینی کرده بودند. بااین‌حال، این رقم نسبت به رشد ۱۲.۴ درصدی در ماه مارس کاهش داشته است. درحالی‌که چین از معافیت گسترده تعرفه‌ای که برای بیشتر کشورها اعمال شد، کنار گذاشته‌شده بود، شرکت‌های چینی با افزایش صادرات پیش‌ از اجرای تعرفه‌های ۱۴۵ درصدی آمریکا، تلاش کردند تا آسیب‌ها را کاهش دهند. گفت‌وگوهای تجاری حساس بین مقامات دو کشور قرار است در آخر هفته در ژنو برگزار شود. واردات چین نیز تنها ۰.۲ درصد کاهش یافت، درحالی‌که انتظار می‌رفت ۵.۹ درصد کاهش داشته باشد؛ نشانه‌ای از آن‌که تقاضای داخلی چین باوجود فشارها همچنان مقاوم باقی‌مانده است.

۱.۳ درصد

صادرات بیشتر محصولات انرژی که به‌طور گسترده معامله می‌شوند، همسو با کندی اقتصاد جهانی که از تعرفه‌های سنگین دولت ترامپ، شوکه شده آهسته شده است.  براساس داده‌های شرکت اطلاعات کالایی کپلر، حجم صادرات جهانی نفت خام از ژانویه تا آوریل، به ۴.۹۳ میلیارد بشکه رسید که ۱.۳ درصد کمتر از مدت مشابه در سال ۲۰۲۴ بود و عمدتاً ناشی از کاهش ۹ درصدی واردات توسط چین بود که بزرگ‌ترین واردکننده و مصرف‌کننده نفت خام در جهان به شمار می‌رود. سایر واردکنندگان بزرگ نفت خام که وارداتشان در مقایسه با مدت مشابه سال قبل کاهش داشته، شامل آمریکا (منفی ۱۴ درصد)، کره جنوبی (منفی سه درصد)، ایتالیا (منفی ۱۲ درصد) و هلند (منفی یک درصد) هستند. صادرات نفت خام، بنزین، دیزل و زغال‌سنگ حرارتی، همگی در چهار ماه اول سال ۲۰۲۵ در مقایسه با مدت مشابه سال ۲۰۲۴، کاهش یافت، زیرا اقتصاد کشورهای واردکننده در واکنش به افزایش عدم اطمینان تجاری، کند شده است.

۱۰۳ هزار دلار

قیمت بیت‌کوین از روز پنجشنبه در مسیر صعودی قرار گرفت و برای اولین بار در سه ماه گذشته از سطح ۱۰۰ هزار دلاری عبور کرد و به ۱۰۳ هزار و ۵۰۲.۲۵ دلار رسید. این افزایش قیمت بیت‌کوین حاصل ترکیبی از تغییرات اقتصادی جهانی، سرمایه‌گذاری‌های شرکتی و احساسات مثبت بازار در بحبوحه اعلام توافق تجاری دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا با انگلیس بود. یکی از محرک‌های اصلی افزایش قیمت بیت‌کوین، کاهش مورد انتظار اصطکاک تجاری بین آمریکا و ژاپن با شروع مذاکرات در ۱۰ مه است که ظاهراً اعتماد بازار را بازگردانده است. علاوه بر این، ثابت نگه‌داشتن نرخ بهره فدرال رزرو در محدوده ۴.۲۵ تا ۴.۵ درصد به بازارها اطمینان داده و شرایط مساعدی را برای رونق دارایی‌های سوداگرانه مانند بیت‌کوین ایجاد کرده است. مجموع ارزش بازار جهانی ارزهای دیجیتال در حال حاضر، ۳.۲۴ هزار میلیارد دلار برآورد می‌شود که این رقم نسبت به‌روز قبل، ۵.۶۲ درصد بیشتر شده است. در حال حاضر، ۶۳.۳۰ درصد کل بازار ارزهای دیجیتال، در اختیار بیت‌کوین است که ۰.۸۶ درصد کاهش روزانه نشان می‌دهد.