تیک‌تاک در لبه تیغ: درسی برای «توسعه برند» در میدان مین سیاست و رقابت
سرنوشت برند تیک‌تاک، یکی از تأثیرگذارترین پلتفرم‌های اجتماعی جهان، بار دیگر در هاله‌ای از ابهام سیاسی قرار گرفته است. با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ۱۹ ژوئن، این غول رسانه‌ای در وضعیتی قرار دارد که می‌تواند به یک مطالعه موردی کلاسیک در حوزه توسعه و تاب‌آوری برند (Brand Development & Resilience) تحت فشار شدید سیاسی تبدیل شود. این بحران، فراتر از یک چالش قانونی، نبردی استراتژیک برای حفظ ارزش ویژه برند (Brand Equity)، وفاداری جامعه کاربری (Brand Community) و مدیریت ریسک‌های ژئوپلیتیکی است که هر برند جهانی در حال توسعه، باید برای آن آماده باشد.
به گزارش توسعه برند؛ برند تیک‌تاک یک بار دیگر در آستانه ممنوعیت در ایالات متحده قرار گرفته است. شرکت مادر آن، ByteDance، تا ۱۹ ژوئن (۳۰ خرداد) فرصت دارد تا به توافقی برای فروش این اپلیکیشن ویدیویی یا خاموش کردن کامل آن دست یابد؛ تصمیمی که می‌تواند جامعه عظیم ۱۷۰ میلیون نفری کاربران آمریکایی این برند را در تاریکی فرو ببرد.
نقش متغیر سیاست در سرنوشت یک برند
پیش از این، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، سیگنال‌هایی مبنی بر تمایل به تمدید مهلت فروش برای سومین بار نشان داده بود. این اپلیکیشن در ماه ژانویه برای مدت کوتاهی از دسترس خارج شد، اما ترامپ با توجه به ادامه مذاکرات فروش، مهلت را تا آوریل تمدید کرد. او با فرمان اجرایی دوم، این مهلت را مجدداً تمدید کرد که این فرمان نیز روز پنجشنبه به پایان می‌رسد. ترامپ گزینه تمدید مجدد را در اختیار دارد، اما این سؤال باقی است که تا چه زمانی می‌تواند این مهلت را به تعویق بیندازد تا سرانجام ByteDance مجبور به فروش یا خاموش کردن برند خود در این بازار کلیدی شود.
جالب اینجاست که موضع ترامپ، که در دوره اول ریاست‌جمهوری خود خواستار ممنوعیت تیک‌تاک بود، در طول انتخابات ۲۰۲۴ تغییر کرده است. او اکنون معتقد است که تیک‌تاک به عنوان یک سنگر در برابر سلطه برند متا (META) در رسانه‌های اجتماعی عمل می‌کند. این تغییر موضع، ریشه در تاریخچه پر تنش ترامپ با مارک زاکربرگ، مدیرعامل متا دارد. زاکربرگ پس از حمله ۶ ژانویه به ساختمان کنگره، حساب‌های ترامپ را در پلتفرم‌های خود به حالت تعلیق درآورد و ترامپ نیز بعداً زاکربرگ را به زندان تهدید کرد. (در ژانویه، متا با پرداخت ۲۵ میلیون دلار برای حل و فصل شکایت ترامپ در مورد این تعلیق موافقت کرد).
از تهدید به متحد: تیک‌تاک به عنوان ابزار سیاسی
ترامپ همچنین موفقیت تیک‌تاک در جذب رأی‌دهندگان جوان به کمپین انتخاباتی خود را ستوده و از مدیرعامل این شرکت، «شو زی چو»، در کنار سایر رهبران فناوری مانند تیم کوک (اپل) و ساندار پیچای (گوگل)، برای مراسم تحلیف خود دعوت کرده است. این دعوت، یک موفقیت بزرگ در لابی‌گری و توسعه نفوذ برند تیک‌تاک در بالاترین سطوح قدرت محسوب می‌شود.
چارچوب قانونی و چالش‌های پیش رو
قانون ممنوعیت تیک‌تاک در ابتدا توسط کنگره تصویب و در سال ۲۰۲۴ توسط رئیس‌جمهور سابق، جو بایدن، امضا شد. این قانون، شرکت مادر تیک‌تاک، ByteDance، را ملزم به واگذاری این شبکه اجتماعی می‌کند. در غیر این صورت، ارائه‌دهندگان خدمات ابری (Cloud) و فروشگاه‌های اپلیکیشن در آمریکا موظف به توقف میزبانی از این سرویس هستند و در غیر این صورت با جریمه‌های سنگین مواجه خواهند شد. با این حال، دولت ترامپ به این شرکت‌ها اطمینان داده که تا زمان تمدید مهلت‌ها، جریمه نخواهند شد.
تیک‌تاک پیش از این تلاش کرده بود با این قانون مبارزه کند و نبرد خود را به دیوان عالی آمریکا کشاند. اما دادگاه با استدلال دولت مبنی بر اینکه این اپلیکیشن می‌تواند یک تهدید امنیت ملی باشد، موافقت کرد. مقامات آمریکایی سال‌هاست استدلال می‌کنند که دولت چین می‌تواند از تیک‌تاک برای انتشار پروپاگاندا یا جمع‌آوری اطلاعات کاربران آمریکایی استفاده کند، اما هرگز شواهد عمومی برای اثبات این خطر ارائه نکرده‌اند.
چشم‌انداز فروش تیک‌تاک، علاقه تعدادی از خریداران بالقوه را برانگیخته است. گروهی از سرمایه‌گذاران به رهبری میلیاردر فرانک مک‌کورت جونیور، و همچنین شرکت‌هایی مانند مایکروسافت، شخصیت اینترنتی معروف Mr. Beast، و لری الیسون، بنیانگذار اوراکل، برای خرید این برند ابراز علاقه کرده‌اند.
منبع:
