بازتعریف روابط‌عمومی با تکیه بر علوم اجتماعی؛ صدای جامعه را بشنویم، نه صرفاً دیده شویم
در رویداد تخصصی «نقش پژوهش اجتماعی در روابط عمومی مدرن» که با حضور صاحب‌نظران حوزه ارتباطات، جامعه‌شناسی و کسب‌وکار برگزار شد، ضرورت بازتعریف روابط‌عمومی بر مبنای فهم جامعه و بازسازی اعتماد عمومی مورد تأکید قرار گرفت. این رویداد که با محوریت رابطه پژوهش اجتماعی و روابط عمومی برگزار شد، در سه بخش مختلف سازماندهی شده بود. در بخش نخست، امیرحسن موسوی، متخصص روابط عمومی، به نقد بحران بی‌اعتمادی و روایت‌های کلیشه‌ای در این حوزه پرداخت. سپس در کارگاه تعاملی، شرکت‌کنندگان به صورت عملی با کاربرد داده، تحلیل و ابزارهای پژوهشی در طراحی استراتژی بحران آشنا شدند. در بخش پایانی نیز نفیسه آزاد، مدیرعامل کسب‌وکارپژوهیِ گوی، بر اهمیت شنیدن صدای جامعه پیش از هر اقدام ارتباطی تأکید کرد.
به گزارش توسعه برند؛ رویداد تخصصی «نقش پژوهش اجتماعی در روابط عمومی مدرن» در تاریخ ۳۱ اردیبهشت ماه با حضور جمعی از صاحب‌نظران حوزه ارتباطات، جامعه‌شناسی، پژوهش و برند در محل خانه سرو برگزار شد. این رویداد که با همکاری گروه کسب‌وکارپژوهیِ گوی و خانه‌ی سرو، و با هدف بررسی نقش علوم اجتماعی در بازتعریف کارکردهای روابط‌عمومی طراحی شده بود، با استقبال پژوهشگران و فعالان این حوزه همراه شد.
در این رویداد، امیرحسن موسوی، متخصص روابط‌عمومی، با نگاهی انتقادی به وضعیت فعلی روابط‌عمومی در ایران گفت:
«ما امروز با مخاطبی مواجه‌ایم که نه‌تنها بی‌اعتماد، بلکه گاه بی‌تفاوت شده است. این بحران، نتیجه سال‌ها روایت‌سازی یک‌طرفه، پنهان‌کاری و فقدان گفت‌وگوست. روابط‌عمومی اگر بخواهد کارکرد واقعی خود را بازیابد، باید به زبان جامعه مسلط شود و آن را بشنود، نه فقط خودش را تبلیغ کند.»
او تأکید کرد که بسیاری از روابط‌عمومی‌ها همچنان در نقش بازوی تبلیغات باقی مانده‌اند و نه مرجع گفت‌وگو با جامعه:
«ما به روابط‌عمومی‌ای نیاز داریم که نقش تحلیل‌گر اجتماعی ایفا کند؛ مخاطب را بشناسد، نیازهایش را بفهمد و زبان روایت مؤثر را یاد بگیرد. بدون این‌ها، هر اقدام ارتباطی در نهایت به شعار تقلیل پیدا می‌کند.»
امیرحسن موسوی با اشاره به تجربه‌های حرفه‌ای خود در حوزه‌های مختلف ارتباطات ادامه داد:
«اگر روایت‌گری ما صرفاً بر مبنای دستور مدیران یا مصلحت‌سنجی‌های مقطعی باشد، نه‌تنها اعتماد عمومی ترمیم نمی‌شود، بلکه گسل‌های ارتباطی تعمیق خواهد یافت. مخاطب امروز نیاز به صداقت، شفافیت و مشارکت دارد.»
او در پایان سخنانش، خواستار پیوند ساختاری روابط‌عمومی‌ها با نهادهای علمی و پژوهشی شد و گفت:
«تا زمانی که علوم اجتماعی در فرایندهای ارتباطی ما جایی نداشته باشد، همچنان در سطح باقی خواهیم ماند. پژوهش، پیش‌نیاز هر گفت‌وگوی موفق با جامعه است.»
- بیشتر بخوانید:
در بخش بعدی این رویداد فعالیتی تعاملی طراحی شده بود. شرکت‌کنندگان در رویداد به صورت گروه‌‌بندی شده با وضعیتی فرضی از یک بحران مواجه بودند و یک گروه به داوری دو گروه دیگر پرداخت. در هر گروه تعدادی کارت مربوط به ابزارهای علم اجتماعی و تعدادی کارت با محتوای آمارها و داده‌های اجتماعی از منابع معتبر بین گروه‌ها توزیع شد. در نهایت با استفاده از این کارت‌ها هیئت ژوری بین دو گروه داوری کرد که کدامیک استفاده درست‌تر و بیشتری از داده‌ها، پژوهش‌ها و ابزارهای علوم اجتماعی برای نوشتن سناریوی روابط عمومی کرده است. این فعالیت تعاملی با استقبال شرکت‌کنندگان مواجه شد.
در ادامه این رویداد، نفیسه آزاد، مدیرعامل گروه کسب‌وکارپژوهی گوی، با نگاهی جامعه‌شناختی به روابط‌عمومی گفت:
«جامعه در حال صحبت کردن است. ما می‌توانیم این صدا را نشنویم یا نادیده بگیریم، اما آن صدا خاموش نمی‌شود. صدای جامعه از سبک زندگی، انتخاب‌ها، اعتراضات و حتی بی‌تفاوتی‌هایش بیرون می‌آید. اگر این صدا شنیده نشود، هر تصمیم‌گیری‌ای کور و ناکارآمد خواهد بود.»
او با نقد نگاه سطحی به مقوله تغییر رفتار، گفت:
«تغییر رفتار، آخرین حلقه از یک زنجیره طولانی است که با شناخت آغاز می‌شود. مردم ممکن است بدانند کاری اشتباه است، اما آن را ترک نکنند؛ چون دانستن به‌تنهایی برای تغییر کافی نیست. ما باید اعتماد بسازیم، همدلی ایجاد کنیم، و مهم‌تر از همه، جامعه را بفهمیم.»
آزاد افزود:
«یکی از مشکلات جدی در طراحی مداخلات ارتباطی در ایران، فقدان شناخت عمیق از مخاطب است. اگر ما جامعه را فقط از طریق نظرسنجی‌های شتاب‌زده یا تحلیل شبکه‌های اجتماعی بشناسیم، در عمل درکی سطحی خواهیم داشت. پژوهش اجتماعی عمیق، فهم بافت زندگی روزمره مردم، ارزش‌ها، دغدغه‌ها و زخم‌های تاریخی‌شان را برای ما روشن می‌کند.»
او تأکید کرد:
«تا زمانی که رابطه میان جامعه و نهادهایش بر مبنای شنیدن و اعتماد نباشد، هیچ ارتباطی پایدار نخواهد بود. روابط‌عمومی امروز باید پیش از آن‌که روایت‌گر باشد، شنونده‌ای فعال باشد. مردم نیاز دارند حس کنند دیده می‌شوند، نه اینکه فقط هدف اقناع‌اند.»
گزارش تصویری رویداد تخصصی «نقش پژوهش اجتماعی در روابط عمومی مدرن»:
این رویداد که بخشی از سلسله‌نشست‌های علمی گروه گوی در حوزه بازنگری در ارتباطات سازمانی است، با استقبال پژوهشگران، مدیران و متخصصان ارتباطات مواجه شد.
پایان
