کشت فراسرزمینی فرصتی برای دستیابی به خودکفایی و امنیت غذایی

۰۸:۰۸ – ۲۸ تیر ۱۴۰۴

توسعه برند به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان؛ آزاده محبی – تغییرات اقلیمی و خشکسالی نقاط مختلف جهان از جمله ایران را تحت تاثیر قرار داده است و از طرفی با توجه به موقعیت جغرافیایی کشور و قرارگرفتن روی کمربند خشک و نیمه خشک جهان، کم آبی و خشکسالی به معضل جدی در بخش کشاورزی تبدیل شده است، از این رو کشت فراسرزمینی می‌تواند به عنوان یک فرصت زمینه را برای افزایش تولیدات کشاورزی و ایجاد امنیت غذایی فراهم کند.

 سیاست کشت فراسرزمینی یکی از اهداف برنامه هفتم است تا از این طریق بتوان بخشی از محصولات استراتژیک را تامین کرد، براین اساس وزارت جهاد در برنامه هفتم مکلف به اجرای کشت فراسرزمینی در سطح ۲ میلیون هکتار است که تحقق این موضوع می تواند نیاز به واردات محصولات اساسی را کاهش دهد.

در دنیا بعد از دهه ۱۹۸۰ به کشاورزی فراسرزمینی توجه شده است. در ایران نیز اوج‌گیری این مفهوم در وزارت جهاد کشاورزی به اواخر سال ۱۳۹۲ بازمی‌گردد، اما به رغم گذشت ۱۱ سال از این امر آن طور که باید و شاید اقدام جدی در این حوزه نشده است به طوریکه اکنون سطح زیرکشت فراسرزمینی بسیار محدود است، اما در برنامه هفتم وزارت جهاد مکلف به اجرای ۲ میلیون هکتار کشت فراسرزمینی است چراکه اجرای آن به عنوان فاکتور سوم تا حدود ۳۰ درصد در امنیت غذایی حائز اهمیت است. 

بسیاری از کارشناسان بخش کشاورزی عنوان می کنند که با توجه به محدودیت منابع آبی کشور، سالانه ۲۶ میلیون تن ذرت، جو و کنجاله سویا و … وارد کشور می شود که در برنامه هفتم با اجرای کشت فراسرزمینی ۱۰ میلیون تن آن قابل تامین است که این امر در ارتقای ضریب امنیت غذایی تاثیر بسزایی دارد.

غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی در سفر اخیر به قزاقستان با اشاره به گسترش همکاری در زمینه کشت فراسرزمینی ایران در اراضی مستعد قزاقستان، گفت: مبادلات تجاری و بازرگانی در بخش‌های مختلف کشاورزی میان دو کشور توسعه می‌یابد.

وی با اشاره به ظرفیت‌های بالای ایران و قزاقستان در بخش کشاورزی افزود: تفاهم‌های گسترده‌ای در این حوزه صورت گرفته است؛ ایران به‌عنوان صادرکننده لبنیات، میوه، سبزیجات و صیفی‌جات به قزاقستان و واردکننده روغن و غلات از این کشور، فرصت‌های فراوانی برای گسترش تعاملات دارد.

نوری قزلجه ادامه داد: سرمایه‌گذاری شرکت‌های ایرانی در کشاورزی فراسرزمینی در اراضی مستعد قزاقستان نیز در این نشست مورد توافق قرار گرفت.

کشت فراسرزمینی گامی موثر برای دستیابی به قدرت غذا و امنیت غذایی کشور

پیمان عالمی رئیس اتاق اصناف کشاورزی گفت: کشت فراسرزمینی نیاز است که سیاست و برنامه های آن را داشته باشیم که براین اساس باید به گونه ای برنامه ریزی داشته باشیم که برای سرمایه گذاران در مناطق خارج از سرزمین توجیه اقتصادی داشته باشد.

به گفته وی، با اجرای کشت فراسرزمینی و اتخاذ سیاست و برنامه ریزی در این خصوص، سرمایه گذاران باید در خصوص کشت محصولات اساسی گام بردارند.

عالمی ادامه داد: سرمایه گذاران در کشت های فراسرزمینی نگاهشان اقتصادی محور است و برای کسب درآمد بیشتری انجام می دهند، لذا باید به گونه ای برنامه ریزی کنیم که سرمایه گذاران با تولید کالاهای اساسی متناسب با نیاز کشور داشته باشند تا بتوانیم به سمت خودکفایی، قدرت غذا و امنیت غذایی کشور گام برداریم.

کشت فراسرزمینی با هدف عرضه محصولات به کشور باید انجام شود

ارسلان قاسمی عضو کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون گفت: کشت فراسرزمینی کاری است که در همه دنیا اتفاق می افتد چراکه هیچ کشوری وجود ندارد که در تمامی محصولات خودکفا باشد.

به گفته وی، با توجه به محدودیت منابع پایه آب و خاک در کشور و بهره وری پایین باید تمهیداتی اتخاذ کنیم که امنیت غذایی را به خطر نندازیم چراکه با امکانات فعلی که در اختیار داریم، امکان تامین تمامی محصولات در کشور وجود ندارد.

قاسمی ادامه داد: در برخی اقلام استراتژیک همچون ذرت یا دانه های روغنی امکان خودکفایی وجود ندارد، از این رو باید از طریق کشورهای دیگر منابع را تامین کنیم. بنابراین در دیگر کشورها باید کشت فراسرزمینی داشته باشیم تا از منابع آب و خاک دیگر کشورها با هدف مصرف تولیدات در داخل کشور داشته باشیم.

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق تعاون با بیان اینکه کشت فراسرزمینی و سرمایه گذاری در کشورهای خارجی نباید با هدف عرضه در بازارهای جهانی باشد، افزود: سرمایه گذاری در کشورهای خارجی با هدف عرضه در بازارهای جهانی اشتباهی است که تاکنون مرتکب شده ایم و عملا این امر سرمایه گذاری ایرانی در بازارهای خارجی است. 

وی گفت:با اجرای کشت فراسرزمینی حواسمان باید به ذخایر استراتژیک باشد و افزایش بهره وری و حفظ و حراست از منابع پایه و شاخص سرمایه گذاری و ورود دانش بنیان به طور عام باید وارد بخش کشاورزی کنیم تا نگرانی در خصوص امنیت غذایی کشور نداشته باشیم.

با توجه به محدودیت شدید آبی و خشکسالی‌ طی سال های متمادی، همانند برخی کشورها باید زمینه را برای اجرای کشت فراسرزمینی فراهم کنیم تا بتوان با تولید برخی محصولات آب بر نظیر ذرت، نیاز کشور را از این طریق فراهم کرد که این امر در کاهش واردات و ارتقای ضریب امنیت غذایی اثر گذار است.